نمونه برداری کبد چیست و چه زمانی انجام می شود؟

به گزارش سرطان نیوز، نمونه برداری، آزمایشی است که می‌تواند در اندام‌های مختلف صورت بگیرد، اما نمونه برداری کبد چیست و چه زمانی انجام می شود؟ این مقاله به پرسش‌های شما پاسخ می‌دهد.

نمونه برداری کبد چیست؟
نمونه برداری یا بیوپسی کبد، روشی برای برداشتن یک قطعه کوچک از بافت کبد است، تا پزشک بتواند کبد را زیر میکروسکوپ برای علائم آسیب یا بیماری بررسی کند.

اگر آزمایش خون یا مطالعات تصویربرداری نشان دهد که ممکن است مشکل کبدی داشته باشید، پزشک شما ممکن است بیوپسی کبد را تجویز کند. بیوپسی کبد برای تعیین شدت بیماری کبد استفاده می‌شود و اطلاعاتی که از نمونه برداری کبد به دست می‌آید، به تصمیم‌گیری در مورد درمان آن کمک می‌کند.
رایج‌ترین نوع نمونه برداری کبد، از راه پوست انجام می‌شود و شامل وارد کردن یک سوزن نازک از طریق شکم به داخل کبد و برداشتن یک قطعه کوچک از بافت کبد است.
دو نوع دیگر از بیوپسی کبد، یکی با استفاده از ورید گردن و دیگری با استفاده از یک برش کوچک شکمی (لاپاروسکوپی) انجام می‌شود.

نمونه برداری کبد چه زمانی انجام می شود؟
بیوپسی کبد ممکن است برای این موارد انجام شود:

• تشخیص مشکل کبدی که بجز بیوپسی قابل تشخیص نیست
• تهیه نمونه‌ای از بافت از یک ناهنجاری که توسط تصویربرداری پیدا شده
• تعیین شدت بیماری کبدی
• کمک به ایجاد برنامه‌های درمانی بر اساس وضعیت کبد
• تعیین موفق بودن روند درمان بیماری کبد
• کنترل کبد بعد از پیوند کبد

پزشک ممکن است بیوپسی کبد را در موارد زیر هم توصیه کند:

• نتایج غیر طبیعی آزمایش کبد که قابل توضیح نیست
• دیده شدن توده (تومور) یا سایر ناهنجاری‌ها در کبد در آزمایش‌ها
• تب مداوم و بدون دلیل

بیوپسی کبد معمولا برای کمک به تشخیص و مرحله‌بندی برخی بیماری‌های کبدی هم انجام می‌شود که عبارتند از:

• بیماری کبد چرب غیر الکلی
• هپاتیت مزمن بی یا سی
• هپاتیت خود ایمنی
• بیماری کبدی الکلی
• سیروز صفراوی اولیه
• کلانژیت اسکلروزان اولیه
• هموکروماتوز
• بیماری ویلسون

خطرات یا عوارض نمونه برداری کبد
بیوپسی کبد زمانی که توسط پزشک باتجربه انجام شود یک روش بی‌خطر است. خطرات احتمالی عبارتند از:

1- درد
درد در محل بیوپسی شایع‌ترین عارضه پس از بیوپسی کبد است. درد پس از بیوپسی کبد معمولا یک ناراحتی خفیف است. اگر درد باعث ناراحتی شما شود، ممکن است یک داروی ضد درد مثل استامینوفن با کدئین به شما داده شود.

بیشتر بخوانید

• غلبه بلغم و راه‌های اصلاح آن در طب سنتی

2- خون‌ریزی
ممکن است بعد از بیوپسی کبد، خونریزی رخ دهد. خونریزی بیش از حد ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای انتقال خون، یا جراحی برای توقف خونریزی داشته باشد.

3- عفونت
به ندرت، باکتری ممکن است وارد حفره شکمی یا جریان خون شود.

4- آسیب تصادفی به اندام مجاور
در موارد نادر، سوزن ممکن است به اندام داخلی دیگری مانند کیسه صفرا یا ریه در طول بیوپسی کبد آسیب بزند.
در روش ترانس ژوگولار، یک لوله نازک از طریق سیاهرگ بزرگ در گردن شما وارد می‌شود و به داخل سیاهرگی که از کبد شما می‌گذرد، منتقل می‌شود. خطرات نادر این روش عبارتند از:

5- جمع شدن خون (هماتوم) در گردن
خون ممکن است در اطراف محلی که کاتتر در آن قرار داده شده، جمع و باعث درد و تورم شود.

6- مشکلات موقتی اعصاب صورت
این مشکلات به ندرت رخ می‌دهد، اما عمل ترانس ژوگولار می‌تواند به اعصاب آسیب برساند و روی صورت و چشم‌ها تاثیر بگذارد و مشکلات کوتاه‌مدتی مانند افتادگی پلک ایجاد کند.

7- مشکلات صوتی موقت
ممکن است صدایتان خشن یا ضعیف شود، یا حتی برای مدتی کوتاه صدای خود را از دست بدهید.

8- سوراخ شدن ریه
اگر سوزن به طور تصادفی به ریه شما بخورد، ممکن است به ریه صدمه بزند.

پیش از نمونه برداری کبد
قبل از بیوپسی کبد، شما با پزشکتان ملاقات می‌کنید تا در مورد آنچه در طول بیوپسی رخ می‌دهد، اطلاعاتی را به شما ارائه کند. از این فرصت برای پرسیدن سئوالات خود در مورد این روش و اطمینان از درک خطرات و مزایای آن استفاده کنید

غذا و داروها
هنگامی که با پزشک خود ملاقات دارید، فهرستی از همه داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای بدون نسخه، ویتامین‌ها و مکمل‌های گیاهی را به همراه داشته باشید. قبل از بیوپسی کبد، احتمالا از شما خواسته می‌شود که مصرف داروها و مکمل‌هایی را که می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند، متوقف کنید. این داروها عبارتند از:

• آسپرین، ایبوپروفن و برخی مسکن‌های دیگر
• داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین
• برخی مکمل‌های غذایی که ممکن است خطر خونریزی کنترل‌نشده را افزایش دهند
• ممکن است از شما خواسته شود که شش تا هشت ساعت قبل از بیوپسی کبد، نوشیدنی یا غذا نخورید. برخی افراد می‌توانند صبحانه سبک بخورند.

آزمایش خون قبل از بیوپسی
قبل از بیوپسی، یک آزمایش خون برای بررسی توانایی خون برای لخته شدن انجام می‌دهید. اگر مشکلات انعقاد خون دارید، ممکن است قبل از بیوپسی، دارویی برای کاهش خطر خونریزی به شما داده شود.

مقدمات بهبودی شما
ممکن است قبل از بیوپسی کبد، یک آرام‌بخش دریافت کنید. در این صورت، از خانواده، یا دوستانتان بخواهید بعد از عمل شما را به خانه برساند. از کسی بخواهید که در شب اول پیش شما بماند، یا وضعیت شما را بررسی کند. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که افراد اولین روز بعد از بیوپسی را در فاصله یک ساعتی از بیمارستانی که در آن بیوپسی انجام داده‌اند، بگذرانند تا در صورت بروز عارضه، هر چه سریع‌تر به بیمارستان مراجعه کنند.

از بیوپسی چه انتظاری باید داشته باشید؟
آنچه در طول بیوپسی کبد خود باید انتظار داشته باشید به نوع روشی که برایتان استفاده می‌شود، بستگی دارد. بیوپسی از راه پوست رایج‌ترین نوع بیوپسی کبد است، اما برای همه ثابت نیست. پزشک ممکن است شکل متفاوتی از بیوپسی کبد را در موارد زیر توصیه کند:

• سابقه مشکلات خونریزی، یا اختلالات انعقادی خون یا احتمال بروز آن‌ها
• وجود یک تومور درگیر عروق خونی در کبد
• داشتن مقدار غیر طبیعی مایع در شکم
• بسیار چاق بودن
• داشتن عفونت کبدی
• بیوپسی کبد در بیمارستان یا مطب به صورت سرپایی انجام می‌شود.

درست قبل از بیوپسی این کارها انجام می‌شود:

• معمولا «آی وی» روی رگ بازوی شما قرار می‌دهند تا در صورت نیاز از طریق آن به شما دارو داده شود.
• احتمالا به شما یک آرام‌بخش داده می‌شود تا در طول عمل به شما کمک کند آرام باشید.
• در صورت نیاز از توالت استفاده کنید چون باید چند ساعت بعد از عمل در رختخواب بمانید.
• مراحل درگیر در بیوپسی کبد بر اساس نوع متفاوت است.

بعد از عمل بیوپسی کبد
پس از بیوپسی، این موارد را در نظر داشته باشید:

• به اتاق ریکاوری برده می‌شوید تا پرستار فشار خون، نبض و تنفس شما را کنترل کند.
• در صورت انجام عمل ترانس ژوگولار، دو تا چهار ساعت یا بیشتر باید استراحت کنید.
• در جایی که سوزن وارد شده است مقداری درد احساس خواهید کرد که ممکن است تا یک هفته طول بکشد.
• از شخصی بخواهید شما را به خانه برساند، زیرا تا زمانی که داروی آرام‌بخش از بین نرود، نمی‌توانید رانندگی کنید.
• از بلند کردن اجسام سنگین بیش از 4 تا 7کیلوگرم به مدت یک هفته خودداری کنید.
• می‌توانید به تدریج ظرف یک هفته فعالیت‌های معمول خود را آغاز کنید.

نتیجه نمونه برداری کبد
بافت کبد شما به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا توسط پزشک پاتولوژیست بررسی شود. پاتولوژیست به دنبال علائم بیماری و آسیب به کبد خواهد بود. گزارش بیوپسی شما باید ظرف چند روز تا یک هفته از آزمایشگاه پاتولوژی بازگردد.
در ویزیت بعدی، پزشک نتایج نمونه برداری و درمانی را که باید انجام دهید، برایتان توضیح می‌دهد.

خلاصه
نمونه برداری کبد، شامل برداشتن یک بخش کوچک از کبد شما و فرستادن آن به آزمایشگاه است. خونریزی، درد، عفونت یا آسیب به اندام‌های مجاور، برخی از عوارض نادر نمونه برداری کبد هستند. ممکن است لازم باشد پیش از آن، برخی از داروهای خود را قطع کنید. پزشک بر اساس نتایج بیوپسی، درمان لازم را آغاز می‌کند.