آیا استفاده از مواد پلاستیکی زمینه‌ساز ابتلا به بیماری آلزایمر است؟

به گزارش سرطان نیوز، میکروپلاستیک‌ها به یکی از گسترده‌ترین آلاینده‌های جهان تبدیل شده‌اند که هوا، آب و حتی منابع غذایی ما را آلوده می‌کنند. در حالی که اثرات مضر این ذرات کوچک بر زندگی دریایی به‌طور گسترده‌ای شناخته شده، اما تاثیر آن بر پستانداران، ازجمله انسان، تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده است.

نتایج هشداردهنده تحقیق دانشمندان دانشگاه رود آیلند (URI) ایالات‌متحده، نشان داد که قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک‌ها می‌تواند منجر به تغییرات رفتاری عصبی، ازجمله علائم شبه زوال عقل شود.

محققان اثرات میکروپلاستیک‌ها را بر رفتار، پاسخ ایمنی و تجمع بافت در موش‌ها مورد مطالعه قرار دادند و کشفیات آنان نگران کننده بود. نتایج تحقیقات کنونی نشان می‌دهد که این میکروپلاستیک‌ها در سراسر محیط منتقل می‌شوند و می‌توانند در بافت‌های انسانی تجمع کنند.

جیمی راس، محقق این تحقیق و استادیار علوم زیست پزشکی و دارویی در موسسه علوم اعصاب رایان و کالج داروسازی دانشگاه رود آیلند می‌گوید: هنوز تحقیقات در مورد اثرات میکروپلاستیک‌ها بر سلامتی، به ویژه در پستانداران، بسیار محدود است و این مورد گروه ما را به بررسی پیامدهای بیولوژیکی و شناختی قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک‌ها سوق داده است.

گروه تحقیق به مدت سه هفته، به موش‌ها آب آشامیدنی حاوی میکروپلاستیک دادند. آنان رفتاری را که یادآور زوال عقل انسان است، به ویژه در موش‌های مسن پیدا کردند. علاوه بر این،موش‌ها تغییرات قابل توجهی در نشانگرهای ایمنی در بافت‌های کبد و مغز خود داشتند.

راس اظهار کرد: برای ما، این مورد قابل توجه بود. اینها دوزهای بالایی از میکروپلاستیک نبودند اما توانستند تاثیرگذار باشند و فقط در مدت کوتاهی شاهد این تغییرات بودیم. هیچکس واقعا چرخه زندگی این میکروپلاستیک‌ها در بدن را نمی‌داند، بنابراین بخشی از آنچه می‌خواهیم به آن بپردازیم این است که با بالا رفتن سن چه اتفاقی در بدن انسان می‌افتد. آیا با افزایش سن بیشتر مستعد التهاب سیستمیک ناشی از این میکروپلاستیک‌ها خواهیم بود؟ آیا بدن می‌تواند به همین راحتی از شر آنها خلاص شود؟ آیا سلول‌ها به این سموم واکنش متفاوتی نشان می‌دهند؟

این تحقیق فقط به موضع رفتار نپرداخت بلکه دانشمندان دانشگاه رود آیلند اندام‌های اصلی مانند مغز، قلب، کبد و ریه‌ها را تشریح کردند. آنان دریافتند میکروپلاستیک‌ها به هر اندامی نفوذ کرده‌اند، حتی آنهایی که باید در برابر چنین ذرات محافظت شوند و در مواد زائد بدن وجود دارند.

محقق این تحقیق بیان کرد: «با توجه به اینکه در این مطالعه میکروپلاستیک‌ها به صورت خوراکی از طریق آب آشامیدنی تحویل مورد آزمایش، داده شدند، این مواد در بافت‌هایی مانند معده و روده که بخش عمده‌ای از دستگاه گوارش هستند، یا در کبد و کلیه‌ها نیز تشخیص داده شدند. تشخیص میکروپلاستیک‌ها در بافت‌هایی مانند قلب و ریه‌ها نشان می‌دهد که میکروپلاستیک ها فراتر از سیستم گوارشی هستند و احتمالا تحت گردش خون سیستمیک قرار می‌گیرند. نفوذ به سد خونی مغز بسیار دشوار است و عملکردی محافظتی در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها محسوب می‌شود با این حال این ذرات توانستند به آنجا نفوذ کنند و در واقع در اعماق بافت مغز بودند.»

کشف مهم دیگر این تحقیق، کاهش پروتئین حیاتی مغز به نام پروتئین اسیدی رشته‌ای گلیالی (GFAP) در مجاورت میکروپلاستیک‌ها بود.

راس می‌گوید: «کاهش GFAP با مراحل اولیه برخی از بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی، از جمله مدل‌های موش مبتلا به بیماری آلزایمر همچنین افسردگی مرتبط است. ما بسیار متعجب شدیم که مشاهده کردیم میکروپلاستیک‌ها می‌توانند سیگنال‌های GFAP را تغییر دهند».

راس خاطرنشان کرد: کاهش GFAP با مراحل اولیه برخی از بیماری‌های عصبی، ازجمله مدل‌های موش مبتلا به بیماری آلزایمر همچنین افسردگی مرتبط است.

نتایج این تحقیق در نشریه International Journal of Molecular Science منتشر شده است.