- سرطانی که علائم اولیه ندارد
- توصیههایی درباره یک بیماری زنانه
- افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات با استفاده از شیر
- ابداع روشی تازه برای مبارزه با سرطان؛ تقویت سلولهای ایمنی
- چالشهای درمان رادیوتراپی در تومورهای مغزی کودکان
- چرا سرطان را «سرطان» مینامند؟
- بیشترین کاربرد رادیوداروها در درمان سرطان ها
- ارتباط بیماریهای دهان با بروز برخی سرطانها
- کدام سرطانها با سیگار کشیدن سراغ ما می آیند
- تشخیص زودهنگام سرطان، پنجرهای به سوی زندگی
- خواص معجزهآسای چای در مبارزه با سرطان! / اگر هر روز چای بنوشیم، چه میشود؟
- فواید تغذیه در طول درمان سرطان
- یک کشف مهم درباره سرطان روده بزرگ که به دهان مربوط میشود
- وضعیت تومورهای مغزی در کودکان/ رویکرد درمان چند تخصصی
- این مواد غذایی خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش میدهند
به گزارش سرطان نیوز، سرطان بیماری است که در آن برخی از سلول های بدن به طور غیرقابل کنترلی رشد می کنند و به سایر قسمت های بدن سرایت می کنند.
سرطان تقریباً در هر نقطه از بدن انسان که از تریلیونها سلول تشکیل شده است، میتواند شروع شود. به طور معمول، سلولهای انسانی از طریق فرآیندی به نام تقسیم سلولی رشد و تکثیر میشوند تا سلولهای جدید را در صورت نیاز بدن تشکیل دهند. وقتی سلولها پیر میشوند یا آسیب میبینند، میمیرند و سلولهای جدید جای آنها را میگیرند.
گاهی اوقات این فرآیند منظم از بین میرود و سلولهای غیرطبیعی یا آسیبدیده رشد و تکثیر میشوند در حالی که نباید رشد کنند. این سلولها ممکن است تومورهایی را تشکیل دهند که تودههای بافتی هستند. تومورها میتوانند سرطانی یا غیر سرطانی (خوش خیم) باشند.
تومورهای سرطانی به بافتهای مجاور گسترش مییابند یا به بافتهای مجاور حمله میکنند و میتوانند به نقاط دوردست بدن حرکت کنند تا تومورهای جدید تشکیل دهند (فرآیندی به نام متاستاز).
تومورهای سرطانی ممکن است تومورهای بدخیم نیز نامیده شوند. بسیاری از سرطانها تومورهای جامد را تشکیل میدهند، اما سرطانهای خون، مانند لوسمیها، عموماً چنین نیستند.
تومورهای خوش خیم به بافتهای مجاور گسترش نمییابند یا به آنها حمله نمیکنند. هنگامی که برداشته میشود، تومورهای خوش خیم معمولاً دوباره رشد نمیکنند، در حالی که تومورهای سرطانی گاهی اوقات رشد میکنند. تومورهای خوش خیم گاهی اوقات میتوانند بسیار بزرگ باشند و برخی از آنها میتوانند علائم جدی ایجاد کنند یا تهدید کننده زندگی باشند، مانند تومورهای خوش خیم در مغز.
تفاوت بین سلولهای سرطانی و سلولهای طبیعی
سلولهای سرطانی از بسیاری جهات با سلولهای طبیعی تفاوت دارند. به عنوان مثال، سلولهای سرطانی:
در غیاب سیگنالهایی که به آنها میگوید رشد کنند رشد میکنند. سلولهای طبیعی تنها زمانی رشد میکنند که چنین سیگنالهایی را دریافت کنند.
سلولهای سرطانی، سیگنالهایی را که به طور معمول به سلولها میگویند تقسیم یا بمیرند را نادیده میگیرند (فرایندی که به عنوان مرگ برنامهریزی شده سلولی یا آپوپتوز شناخته میشود).
به نواحی مجاور حمله کرده و به سایر نواحی بدن سرایت میکند. سلولهای طبیعی وقتی با سلولهای دیگر روبرو میشوند رشد نمیکنند و بیشتر سلولهای طبیعی در بدن حرکت نمیکنند.
این سلولهای سرطانی از سیستم ایمنی پنهانمی شود. در صورتی که سیستم ایمنی به طور معمول سلولهای آسیب دیده یا غیر طبیعی را از بین میبرد.
برخی از سلولهای سرطانی سلولهای ایمنی را متقاعد میکنند که به جای حمله به تومور، از آن محافظت کنند.
سلول عای سرطانی تغییرات متعددی در کروموزومهای خود انباشته میکنند، مانند تکرار و حذف قسمتهای کروموزوم. تعداد کروموزومهای برخی از سلولهای سرطانی دو برابر سلولهای طبیعی است.
سلولهای سرطانی به روشی متفاوت از اکثر سلولهای طبیعی از مواد مغذی انرژی تولید میکنند؛ این به سلولهای سرطانی اجازه میدهد سریعتر رشد کنند.
بسیاری از اوقات، سلولهای سرطانی به شدت به این رفتارهای غیرعادی متکی هستند که بدون آنها نمیتوانند زنده بمانند. محققان از این واقعیت استفاده کرده و درمانهایی را توسعه داده اند که ویژگیهای غیر طبیعی سلولهای سرطانی را هدف قرار میدهد. برای مثال، برخی از درمانهای سرطان از رشد رگهای خونی به سمت تومورها جلوگیری میکنند و اساساً تومور را از مواد مغذی مورد نیاز گرسنه میسازند.
سرطان چگونه ایجاد میشود؟
سرطان یک بیماری ژنتیکی است، یعنی در اثر تغییرات در ژنهایی ایجاد میشود که نحوه عملکرد سلولهای ما، به ویژه نحوه رشد و تقسیم آنها را کنترل میکنند.
تغییرات ژنتیکی که باعث سرطان میشوند ممکن است رخ دهند زیرا:
خطاهایی در تقسیم سلولها رخ میدهد.
به DNA بخاطر مواد مضر در محیط، مانند مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو و پرتوهای فرابنفش خورشید آسیب رسیده است.
ژنهای سرطان از پدر و مادر ما به ارث رسیده اند.
بدن به طور معمول سلولهای دارای DNA آسیب دیده را قبل از تبدیل شدن به سرطان از بین میبرد. اما توانایی بدن برای انجام این کار با افزایش سن کاهش مییابد. این بخشی از دلیل افزایش خطر ابتلا به سرطان در زندگی بعدی است.
سرطان هر فرد دارای ترکیب منحصر به فردی از تغییرات ژنتیکی است. با ادامه رشد سرطان، تغییرات بیشتری رخ خواهد داد. حتی در یک تومور، سلولهای مختلف ممکن است تغییرات ژنتیکی متفاوتی داشته باشند.
انواع ژنهایی که باعث سرطان میشوند
تغییرات ژنتیکی که به سرطان منجر میشوند بر سه نوع اصلی ژن تأثیر میگذارند:
پروتوآنکوژنها
ژنهای سرکوبکننده تومور
ژنهای ترمیمکننده DNA.
این تغییرات گاهی اوقات "محرکان" سرطان نامیده میشوند.
پروتوآنکوژنها در رشد و تقسیم سلولی طبیعی نقش دارند. با این حال، زمانی که این ژنها به روشهای خاصی تغییر میکنند یا فعالتر از حد طبیعی هستند، ممکن است به ژنهای سرطانزا (یا انکوژنها) تبدیل شوند و به سلولها اجازه رشد و زنده ماندن را بدهند در حالی که نباید این کار را انجام دهند.
ژنهای سرکوبگر تومور نیز در کنترل رشد و تقسیم سلولی نقش دارند. سلولهایی که تغییرات خاصی در ژنهای سرکوبکننده تومور دارند ممکن است به شیوهای کنترل نشده تقسیم شوند.
ژنهای ترمیم DNA در تثبیت DNA آسیب دیده نقش دارند. سلولهای دارای جهش در این ژنها تمایل به ایجاد جهشهای اضافی در ژنهای دیگر و تغییرات در کروموزومهای خود، مانند تکرار و حذف قسمتهای کروموزوم دارند. این جهشها با هم ممکن است باعث سرطانی شدن سلولها شوند.
همانطور که دانشمندان بیشتر در مورد تغییرات مولکولی که منجر به سرطان میشود آموختند، دریافتند که جهشهای خاصی معمولا در بسیاری از انواع سرطان رخ میدهد. در حال حاضر بسیاری از درمانهای سرطان در دسترس هستند که جهشهای ژنی موجود در سرطان را هدف قرار میدهند. تعداد کمی از این درمانها میتواند توسط هر کسی که سرطانی که دارای جهش هدفمند است، استفاده شود؛ مهم نیست که سرطان از کجا شروع به رشد کرده است.
وقتی سرطان گسترش مییابد
سرطانی که از جایی که برای اولین بار شکل گرفته به جای دیگری در بدن گسترش یافته باشد، سرطان متاستاتیک نامیده میشود و فرآیندی که طی آن سلولهای سرطانی به سایر قسمتهای بدن گسترش مییابند، متاستاز نامیده میشود.
سرطان متاستاتیک همان نام و همان نوع سلولهای سرطانی سرطان اصلی یا اولیه است. به عنوان مثال، سرطان سینه که یک تومور متاستاتیک در ریه ایجاد میکند، سرطان سینه متاستاتیک است، نه سرطان ریه.
در زیر میکروسکوپ، سلولهای سرطانی متاستاتیک معمولاً شبیه سلولهای سرطان اصلی هستند. علاوه بر این، سلولهای سرطانی متاستاتیک و سلولهای سرطان اصلی معمولاً دارای برخی ویژگیهای مولکولی مشترک هستند، مانند وجود تغییرات کروموزومی خاص.
در برخی موارد، درمان ممکن است به افزایش طول عمر افراد مبتلا به سرطان متاستاتیک کمک کند. در موارد دیگر، هدف اولیه درمان سرطان متاستاتیک، کنترل رشد سرطان یا تسکین علائم ناشی از آن است. تومورهای متاستاتیک میتوانند آسیب شدیدی به عملکرد بدن وارد کنند و اکثر افرادی که بر اثر سرطان میمیرند به دلیل بیماری متاستاتیک میمیرند.
تغییرات بافتی که سرطانی نیستند
هر تغییری در بافتهای بدن سرطان نیست. با این حال، برخی تغییرات بافتی در صورت عدم درمان ممکن است به سرطان تبدیل شوند. در اینجا چند نمونه از تغییرات بافتی وجود دارد که سرطانی نیستند، اما در برخی موارد تحت نظارت قرار میگیرند، زیرا میتوانند سرطانی شوند:
هیپرپلازی (Hyperplasia): زمانی اتفاق میافتد که سلولهای داخل بافت سریعتر از حالت طبیعی تکثیر میشوند و در نتیجه سلولهای اضافی ساخته میشوند. با این حال، سلولها و نحوه سازماندهی بافت هنوز در زیر میکروسکوپ طبیعی به نظر میرسند. هیپرپلازی میتواند ناشی از عوامل یا شرایط مختلفی از جمله تحریک مزمن باشد.
دیسپلازی (Dysplasia): یک بیماری پیشرفتهتر از هیپرپلازی است. در دیسپلازی، تجمع سلولهای اضافی نیز وجود دارد. اما سلولها غیر طبیعی به نظر میرسند و تغییراتی در نحوه سازماندهی بافت ایجاد میشود. به طور کلی، هرچه سلولها و بافتها غیرطبیعیتر به نظر برسند، احتمال ایجاد سرطان بیشتر میشود. برخی از انواع دیسپلازی ممکن است نیاز به نظارت یا درمان داشته باشند، اما برخی دیگر اینطور نیستند. نمونهای از دیسپلازی یک خال غیر طبیعی (به نام خال دیسپلاستیک) است که روی پوست ایجاد میشود. یک خال دیسپلاستیک میتواند به ملانوم تبدیل شود، اگرچه اکثر آنها اینطور نیستند.
سرطان درجا (Carcinoma in situ): این نوع یک بیماری پیشرفتهتر است. اگرچه گاهی اوقات سرطان مرحله صفر نامیده میشود، اما سرطان نیست، زیرا سلولهای غیرطبیعی مانند سلولهای سرطانی به بافت مجاور حمله نمیکنند، اما از آنجایی که برخی از کارسینومها در محل ممکن است به سرطان تبدیل شوند، معمولاً تحت درمان قرار میگیرند.
سرطان
انواع سرطان
بیش از ۱۰۰ نوع سرطان وجود دارد و انواع آن معمولاً برای اندامها یا بافتهایی که سرطانها در آنجا شکل میگیرند نامگذاری میشوند. به عنوان مثال، سرطان ریه از ریه شروع میشود و سرطان مغز از مغز شروع میشود. سرطانها همچنین ممکن است با نوع سلولی که آنها را تشکیل داده اند توصیف شوند، مانند یک سلول اپیتلیال یا یک سلول سنگفرشی.
در اینجا چند دسته از سرطانها وجود دارد که در انواع خاصی از سلولها شروع میشوند:
سرطان
کارسینوم شایعترین نوع سرطان است. آنها توسط سلولهای اپیتلیال تشکیل میشوند که سلولهایی هستند که سطوح داخلی و خارجی بدن را میپوشانند. انواع بسیاری از سلولهای اپیتلیال وجود دارد که در زیر میکروسکوپ اغلب شکل ستون مانندی دارند.
کارسینومهایی که در انواع مختلف سلولهای اپیتلیال شروع میشوند نامهای خاصی دارند:
آدنوکارسینوم: سرطانی است که در سلولهای اپیتلیال که مایعات یا مخاط تولید میکنند تشکیل میشود. بافتهای دارای این نوع سلولهای اپیتلیال را گاهی بافتهای غدهای مینامند. اکثر
سرطانهای سینه، روده بزرگ و پروستات، آدنوکارسینوم هستند.
کارسینوم سلول بازال: سرطانی است که در لایه زیرین یا پایه اپیدرم (که لایه بیرونی پوست فرد است) شروع میشود.
کارسینوم سلول سنگفرشی: سرطانی است که در سلولهای سنگفرشی شکل میگیرد که سلولهای اپیتلیال هستند و درست زیر سطح خارجی پوست قرار دارند. سلولهای سنگفرشی بسیاری از اندامهای دیگر از جمله معده، روده، ریه ها، مثانه و کلیهها را نیز پوشانده اند. سلولهای سنگفرشی در زیر میکروسکوپ مانند فلسهای ماهی صاف به نظر میرسند. کارسینوم سلول سنگفرشی گاهی اوقات کارسینوم اپیدرموئید نامیده میشود.
کارسینوم سلول انتقالی: سرطانی است که در نوعی بافت اپیتلیال به نام اپیتلیوم انتقالی یا اوروتلیوم تشکیل میشود. این بافت که از لایههای زیادی از سلولهای اپیتلیال تشکیل شده است، میتوانند بزرگتر و کوچکتر شوند، در پوششهای مثانه، حالبها و بخشی از کلیهها (لگنچه کلیه) و چند اندام دیگر یافت میشوند. برخی از سرطانهای مثانه، حالب و کلیه، سرطانهای سلولی انتقالی هستند.
سارکوم
سارکومها سرطانهایی هستند که در استخوان و بافتهای نرم، از جمله ماهیچه، چربی، رگهای خونی، رگهای لنفاوی و بافت فیبری (مانند تاندونها و رباط ها) تشکیل میشوند.
استئوسارکوم شایعترین سرطان استخوان است. شایعترین انواع سارکوم بافت نرم لیومیوسارکوم، سارکوم کاپوزی، هیستیوسیتوم فیبری بدخیم، لیپوسارکوم و درماتوفیبروسارکوم پروتوبرانس میباشد.
سرطان خون
سرطانهایی که در بافت خون ساز مغز استخوان شروع میشوند، لوسمی نامیده میشوند. این سرطانها تومورهای جامد را تشکیل نمیدهند. در عوض، تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی (سلولهای لوسمی و سلولهای بلاست لوسمیک) در خون و مغز استخوان جمع میشوند و سلولهای طبیعی خون را از بین میبرند. سطح پایین سلولهای خونی طبیعی میتواند اکسیژن رسانی به بافتهای بدن، کنترل خونریزی یا مبارزه با عفونتها را سختتر کند.
چهار نوع شایع لوسمی وجود دارد که بر اساس سرعت بدتر شدن بیماری (حاد یا مزمن) و نوع سلول خونی که سرطان در آن شروع میشود (لنفوبلاستیک یا میلوئید) گروه بندی میشوند. انواع حاد لوسمی سریع رشد میکنند و اشکال مزمن کندتر رشد میکنند.
لنفوم
لنفوم سرطانی است که در لنفوسیتها (سلولهای T یا سلولهای B) شروع میشود؛ اینها گلبولهای سفید خونی هستند که با بیماری مبارزه میکنند و بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند.
در لنفوم، لنفوسیتهای غیر طبیعی در غدد لنفاوی و عروق لنفاوی و همچنین در سایر اندامهای بدن تجمع مییابند.
دو نوع اصلی لنفوم وجود دارد:
لنفوم هوچکین: افراد مبتلا به این بیماری دارای لنفوسیتهای غیرطبیعی هستند که سلولهای رید-استرنبرگ نامیده میشوند. این سلولها معمولا از سلولهای B تشکیل میشوند.
لنفوم غیر هوچکین: این گروه بزرگی از سرطانها است که از لنفوسیتها شروع میشود. سرطانها میتوانند به سرعت یا آهسته رشد کنند و میتوانند از سلولهای B یا سلولهای T تشکیل شوند.
مولتیپل میلوما
مولتیپل میلوما سرطانی است که از سلولهای پلاسما، نوع دیگری از سلولهای ایمنی شروع میشود. سلولهای پلاسما غیر طبیعی که سلولهای میلوما نامیده میشوند، در مغز استخوان انباشته میشوند و تومورهایی را در استخوانها در سراسر بدن تشکیل میدهند.
مولتیپل میلوما را میلوم پلاسما سل و بیماری کاهلر نیز مینامند.
ملانوما
ملانوما سرطانی است که در سلولهایی که به ملانوسیت تبدیل میشوند، شروع میشود و سلولهای تخصصی هستند که ملانین (رنگدانهای که به پوست رنگ میدهد) میسازند. بیشتر ملانومها روی پوست ایجاد میشوند، اما ملانوم میتواند در سایر بافتهای رنگدانه مانند چشم نیز ایجاد شود.
تومورهای مغز و نخاع
تومورهای مغز و نخاع انواع مختلفی دارند. این تومورها بر اساس نوع سلولی که در آن تشکیل شده اند و محل تشکیل تومور برای اولین بار در سیستم عصبی مرکزی نامگذاری میشوند. به عنوان مثال، یک تومور آستروسیتی در سلولهای مغزی ستارهای شکل به نام آستروسیتها شروع میشود که به حفظ سلامت سلولهای عصبی کمک میکند. تومورهای مغزی میتوانند خوش خیم (نه سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند.
انواع دیگر تومورها
تومورهای سلول زایا
تومورهای سلول زاینده نوعی تومور هستند که در سلولهایی که اسپرم یا تخمک تولید میکنند شروع میشود. این تومورها میتوانند تقریباً در هر نقطه از بدن ایجاد شوند و میتوانند خوش خیم یا بدخیم باشند.
تومورهای نورواندوکرین
تومورهای عصبی غدد درون ریز از سلولهایی تشکیل میشوند که در پاسخ به سیگنالی از سیستم عصبی، هورمونها را در خون آزاد میکنند. این تومورها که ممکن است مقادیر بالاتر از حد طبیعی هورمون تولید کنند، میتوانند علائم مختلفی ایجاد کنند.
تومورهای نورواندوکرین ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند.
تومورهای کارسینوئیدی
تومورهای کارسینوئید نوعی تومور عصبی غدد درون ریز هستند. آنها تومورهایی با رشد آهسته هستند که معمولاً در سیستم گوارشی (اغلب در رکتوم و روده کوچک) یافت میشوند. تومورهای کارسینوئیدی ممکن است به کبد یا سایر نقاط بدن سرایت کنند و ممکن است موادی مانند سروتونین یا پروستاگلاندین ترشح کنند که باعث سندرم کارسینوئید شود.