جایگاه بلندترین شب سال در طب ایرانی

به گزارش سرطان نیوز،  اگر چه هر قسمت از ایران آداب و رسوم خاص خود را در شب یلدا دارند؛ اما در هر منطقه از کشورمان اجزای سفره یلدا با محصولات غذایی مخصوص آن منطقه هماهنگ بوده است. فضای مجازی پر است از انواع غذاها و دسرهایی که

وقتی مقالات را مرور می‌کنیم؛ یکی از سردی مزاج انار ترش و هندوانه نوشته و این که در شروع زمستان نباید خوراکی‌های سرد مزاج خورد. دیگری از ضرر شوری آجیل شور و شیرینی زیاد نقل و باسلوق برای سلامتی گفته است. آن دیگری پیشنهاد داده به جای هندوانه، کدو در سفره بگذاریم که میوه‌ای شیرین و زمستانی است و برای این فصل مناسب‌تر است. دیگری پیشنهاد داده به جای آجیل شور از انجیر خشک و مویز و برگه زردآلو و گندمک و…، استفاده کنیم. در نهایت هم اگر پرخوری کردیم یک چای نعنا با نبات برای کمک به هضم نوش جان کنیم.

بعضی که نگاه کلی‌تری به مراسم داشته‌اند، راجع به پرهیز از پرخوری و درهم خوری و زیاده‌روی در مصرف تنقلات نوشته‌اند و سفارش به بهره بردن از دورهمی، جمع خانوادگی و خواندن شعر، قصه و شنیدن صحبت‌های بزرگان خانواده؛ که واقعاً برای همه خاطراتی شیرین به جا می‌گذارد.

در طب ایرانی، درباره سبک زندگی، آداب خوردن و نوشیدن و اثرات مزاجی خوراکی‌ها و توصیه‌ها و پرهیزها بسیار نوشته شده است. که البته برای چنین اثراتی از خوراک در بدن، شرط مقدار و تکرار مصرف را هم نباید از یاد برد. اما شاید بتوان به نوعی دیگر نیز به سفره یلدا نگاه کرد. اغلب وقتی صحبت از انار، هندوانه، کدو، لبو، و انواع آجیل (پسته، فندق، بادام، مویز، کشمش، نخودچی، انجیر خشک، تخمه، برنجک، گندمک، برگه هلو و زردآلو و…) در سفره شب یلدا می‌شود؛ دهانمان آب می‌افتد و دیگر نمی‌توانیم به غیر از خوردن آنها به چیز دیگری فکر کنیم. اما یک بار هم که شده بیایید با اراده‌ای قوی از خوردن این خوراکی‌های خوشمزه صرف نظر کنیم و با دید یک هنرشناس نقادانه به این رنگ‌ها بنگریم.

می‌گویند رنگ سرخ هندوانه یادآور حرارت و گرمای تابستان و همچنین نماد خورشید است. دانه‌های زیبای انار این میوه بهشتی از دید گذشتگان مایه برکت و باروری و رنگ قرمز آن نماد خورشید و شادی بوده است. آنها معتقد بودند انار نمادی از شادی و زایش است که با خوردن آن در شب یلدا می‌توان انرژی و جانی تازه گرفت.

شاید زردی کدو و قرمزی لبو هم نشانه‌ای از خورشید باشند و تداوم و طولانی‌تر شدن روزها از پس بلندترین شب سال را نوید دهند. چرا که از دیدگاه طب ایرانی رنگ‌های گرم مانند قرمز و نارنجی و زرد؛ اثر گرما بخش دارند و شاید به کار بردن این همه رنگ قرمز و نارنجی در سفره یلدا در شبی بلند و تاریک در آغاز زمستان بی هدف نبوده و این سفره رنگارنگ برای جذب گرما با نگریستن به این سفره از پس شعله‌های آتش چیده شده است.

از نگاه طب ایرانی سریع‌تر و گاهی قوی‌تر از اثر مزاجی پس از خوردن خوراکی‌ها، اثر حالات روحی روانی است که جسم را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. بازی رنگ‌ها در سفره شب یلدا، دیدار خانواده و هم نشینی با بزرگان فامیل، شنیدن قصه، شعر و لطیفه و خندیدن و شادی؛ همه و همه حتی اگر لب به هیچ کدام از این خوراکی‌های رنگارنگ نزنیم و تنها به زیبایی این همه نعمت رنگین خدادادی بنگریم؛ ارواح و قوای ما را گرم می‌کنند؛ همان طور که دمیدن سپیده صبح و آغاز روزهایی بلندتر، از پس شب یلدای تاریک و طولانی؛ گرمای امید به آینده را در دل و رگ‌های ما می‌دواند.