نابودگر ابرمیکروبی مرگبار کشف شد

به گزارش سرطان نیوز، به نقل از سایتک دیلی، مقاومت آنتی‌بیوتیکی تهدیدی بزرگ برای سلامت انسان در سراسر جهان است. در حال حاضر استافیلوکوکوس اورئوس به یکی از بدنام‌ترین عوامل بیماری‌زا مقاوم به چند دارو تبدیل شده است.

دانشمندان به سرپرستی دکتر مایزم لابئی و دکتر یان بلاگبرو در دانشگاه باث ترکیبی را کشف کردند که هم از ابر میکروب استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین(MRSA) پیشگیری و هم آن را در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند.

استافیلوکوکوس اورئوس(استاف) نوعی باکتری است که روی پوست افراد یافت می‌شود. باکتری‌های استاف اغلب بی‌ضرر است اما می‌تواند باعث عفونت‌های جدی و منجر به مسمومیت خون(سپسیس) یا مرگ شود. استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین(MRSA) یکی از علل عفونت استاف است که درمان آن به‌ دلیل مقاومت به برخی آنتی‌بیوتیک‌ها دشوار است.

به‌ نظر می‌رسد این ترکیب جدید یک پلی‌آمین است که با مختل کردن غشای سلولی عامل بیماری‌زا، استافیلوکوکوس اورئوس، باکتری که باعث عفونت‌های کشنده MRSA می‌شود را از بین می‌برد.

این ترکیب در شرایط آزمایشگاهی در برابر ۱۰ سویه مختلف استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به آنتی‌بیوتیک مورد آزمایش قرار گرفت. برخی از سویه‌های آزمایش شده به وانکومایسین، آخرین داروی انتخابی برای بیمارانی که با عفونت MRSA مبارزه می‌کند، مقاوم است اما ترکیب جدید در برابر همه سویه‌ها به‌ طور کامل موفق بود و منجر به رشد باکتریایی بیشتر نشد.

بیشتر بخوانید

• ۵ راهکار برای افزایش سلامت روده

نتایج این تحقیق نشان می‌دهد علاوه بر تخریب مستقیم استافیلوکوکوس اورئوس، این ترکیب می‌تواند حساسیت سویه‌های باکتری مقاوم به چند دارو را به سه آنتی‌بیوتیک مهم(داپتومایسین، اگزاسیلین و وانکومایسین) بازگرداند. این یافته می‌تواند به این معنا باشد که آنتی‌بیوتیک‌هایی که اثربخشی خود را در اثر چندین دهه استفاده بیش از حد از دست داده‌اند، ممکن است به مرور زمان توانایی خود را برای تحت کنترل درآوردن عفونت‌های جدی بازیابی کنند.

دکتر لابئی، محقق دانشگاه باث، گفت: ما به‌ طور کامل مطمئن نیستیم که چرا این هم‌افزایی بین ترکیب‌های باکتریایی و آنتی‌بیوتیک‌ها رخ می‌دهد اما مشتاقیم این موضوع را بیشتر بررسی کنیم.

آسیب‌پذیری عامل بیماری‌زا

پلی‌آمین‌ها ترکیبات طبیعی است که در بیشتر موجودات زنده یافت می‌شود و با مولکول‌های دارای بار منفی مانند دی‌ان‌ای، آران‌ای و پروتئین‌ها تعامل دارد. تا یک دهه پیش تصور می‌شد این ترکیبات برای تمام زندگی ضروری است اما دانشمندان اکنون می‌دانند که آن‌ها در استافیلوکوکوس اورئوس هم وجود ندارد و هم برای این باکتری‌ها سمی است. از زمان کشف این موضوع دانشمندان تلاش کرده‌اند از آسیب‌پذیری غیرمعمول عامل بیماری‌زا در برابر پلی‌آمین‌ها برای مهار رشد باکتری‌ها استفاده کنند.

اکنون دکتر لابئی و همکارانش دریافته‌اند که پلی‌آمین اصلاح شده(به‌ نام AHA-۱۳۹۴) در از بین بردن سویه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک استافیلوکوکوس اورئوس حتی از فعال‌ترین پلی‌آمین طبیعی بسیار موثرتر است.

دکتر لابئی توضیح داد: با استفاده از ترکیب جدید عامل بیماری‌زا از بین می‌رود؛ به این معنا که رشد آن مهار می‌شود؛ آن هم زمانی که در غلظتی بیش از ۱۲۸ برابر کمتر از غلظت لازم برای از بین بردن عامل بیماری‌زا در هنگام استفاده از پلی‌آمین طبیعی استفاده شود.

این موضوع مهمی است زیرا داروهایی که کمترین غلظت مهاری را دارند، به احتمال زیاد عوامل ضد میکروبی موثرتری بوده و برای بیمار ایمن‌تر است.

اگرچه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است ولی دکتر لابئی معتقد است که این ترکیب جدید می‌تواند پیامدهای مهمی در یک محیط بالینی به‌ عنوان یک گزینه درمانی جدید داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: تحقیقات اولیه نشان می‌دهد این ترکیب برای انسان غیرسمی و البته ضروری است. در بررسی بعدی خود که به‌ دنبال بودجه برای آن هستیم، امیدواریم بر ساز و کارهای دقیق استفاده شده توسط این ترکیب برای مهار استافیلوکوکوس اورئوس تمرکز کنیم. ما معتقدیم که این ترکیب به غشاء استافیلوکوکوس اورئوس حمله می‌کند و در نتیجه غشاء نفوذپذیر و منجر به مرگ باکتری می‌شود.

این ترکیب همچنین در برابر بیوفیلم(زیست‌لایه) آزمایش شد. بیوفیلم لایه نازک و سخت‌پذیر میکروارگانیسم‌هایی است که روی سطوح سخت رشد می‌کند(برای مثال به‌ عنوان پلاک روی دندان‌ها یا لایه‌ای سرسخت روی کاتترهای ادراری دیده می‌شود) و می‌تواند منجر به عفونت جدی شود. نتایج در اینجا نیز امیدوارکننده بود.  

مقاومت آنتی‌بیوتیکی

تحقیق اخیر که به اثرات سلامتی مقاومت ضد میکروبی در سال ۲۰۱۹ اشاره می‌کند، نشان می‌دهد استافیلوکوکوس اورئوس با مرگ یک میلیون نفر در سراسر جهان در نتیجه عفونت‌هایی که به آنتی‌بیوتیک‌ها پاسخ نمی‌دهند، مرتبط است.

استافیلوکوکوس اورئوس در ۳۰ درصد از جمعیت یافت می‌شود که در مجاری بینی و روی پوست زندگی می‌کنند اما اغلب باعث عفونت نمی‌شوند.

تا همین اواخر عفونت MRSA به‌ عنوان یک مشکل بیمارستانی در نظر گرفته می‌شد و افراد مبتلا عمدتا کسانی بودند که از قبل سیستم ایمنی ضعیفی داشتند. با این حال در طول ۲۰ سال گذشته به‌ دلایل پیچیده و تنها تا حدی قابل درک، افزایشی در عفونت‌های سطح جامعه حتی در بین افراد سالم وجود داشته که احساس فوریت را در تلاش برای یافتن راه‌های جدید برای مقابله با مشکل به‌ وجود آورده است.

دکتر لابئی افزود: درمان‌های جدید برای درمان عفونت‌ها ضروری است.