افت آموزش و سرخوردگی دانشجویان پزشکی آفت ورود به رشته‌های تخصصی

به گزارش سرطان نیوز، زنگ خطر بی رغبتی پزشکان به اخذ تخصص با سرعت بسیار نگران کننده‌ای به صدا در آمده است بطوریکه کارشناسان حوزه سلامت هشدار می‌دهند؛ ادامه قصه خالی ماندن ظرفیت صندلی‌های دوره دستیاری پزشکی در برخی رشته‌های تخصصی مادر به بحران در حوزه سلامت بدل می‌شود. اولین نگرانی‌ها در این زمینه را دکتر محمد رئیس زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی در پیش خطبه نمازجمعه تهران در تابستان ۱۴۰۱ مطرح کرد جایی که وی گفت: «در رشته‌های بسیار ضروری جراح نداریم و با شرایط موجود مجبور می‌شویم با عقبگرد ۴۰ ساله از هند، پاکستان و فیلیپین پزشک وارد کنیم.» همچنین سال گذشته رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشورهشدار داده بود: «امسال (۱۴۰۱) هیچ کس متقاضی رشته جراحی قلب در کشور نشده و در کل کشور فقط دو فارغ التحصیل جراحی اطفال داریم!» حال سوال مهم این است که چه عواملی موجب بی رغبتی فارغ التحصیلان پزشکی به رشته‌های تخصص می‌شود؟ تفاوت درآمد بین رشته ها؟ دورنمای آینده پزشکی باتصویب تعرفه‌های ناچیز و بدعهدی بیمه ها؟ همخوانی نداشتن دخل و خرج برخی رشته‌های تخصصی پزشکی؟ ... پس در چنین شرایطی نیاز جامعه در کجای این مولفه‌های موثر قرار می‌گیرد؟ نظام سلامت کشور برای این چالش چه تدبیری اندیشیده است؟ به نظرمی رسد، افزایش ظرفیت طب اورژانس، بیهوشی، کودکان و داخلی برای پذیرش رزیدنت، نسخه‌ی شفابخش معاونت آموزشی وزارت بهداشت برای پر کردن صندلی‌های خالی دستیاری است این در حالی است که طبق گفته دکترمحمدباقر حیدری عضو شورای عالی نظام پزشکی، نتیجه تداوم بی توجهی دولتمردان به مشکلات و مطالبات دستیاران آن است که در کنار تمایل پزشکان به مهاجرت همچنین تا چند سال دیگر در حالی با موج بی شماری از ورود پزشکان عمومی به حوزه زیبایی مواجه خواهیم بود. البته به باور وی،  این‌عدم تمایل به ادامه تحصیل در دوره‌های دستیاری طی فرایندی چندساله در ذهن تحصیل کردگان پزشکی شکل گرفته و دلایل متعددی هم دارد.

عضو شورای عالی نظام پزشکی ورود پزشکان عمومی به حوزه زیبایی را یکی از موانع مهم ورود فارغ التحصیلان پزشکی عمومی به دوره‌های سخت و پر مسوولیت دستیاری عنوان کرد و گفت: یکی از دلایل مهم خالی ماندن صندلی‌های برخی رشته‌های تخصصی امکان درآمدزایی قابل توجه برای پزشکان عمومی بواسطه ورود به حوزه زیبایی است. وجود تقاضای بسیار در جامعه و پرداخت نقد و غیر وابسته به سازمان‌های بیمه‌گر نرخ‌شکن و پرتاخیر، مسیری را برای تامین معاش پزشکان عمومی گشوده و نیاز به ادامه تحصیلات تخصصی و بالاتر را تحت‌الشعاع قرار داده است.

دکترمحمدباقر حیدری درباره عدم تمایل فارغ التحصلان پزشکی برای ورود به رشته‌های تخصصی مادراز جمله طب اورژانس، عفونی، اطفال و داخلی اظهار داشت: بنظر میرسد این‌عدم تمایل به ادامه تحصیل در دوره‌های دستیاری طی فرایندی چندساله در ذهن تحصیل کردگان پزشکی شکل می‌گیرد و دلایل متعددی دارد. مشخصا دانشجویان پزشکی از بین بااستعدادترین و با انگیزه‌ترین دانش آموزان گلچین می‌شوند و هدف هرکدام در ابتدای ورود به این رشته سرآمد شدن در تخصصی خاص است حال چه می‌شود که بخش زیادی از همین افراد در نیمه راه متوقف شده و انگیزه ادامه دادن را از دست می‌دهند؟

وی اولین دلیل خالی ماندن ظرفیت صندلی‌های دستیاری پزشکی را افت آموزش و سرخوردگی برخی دانشجویان در دوره پزشکی عمومی طی سال‌های اخیر توصیف کرد و گفت: بی انگیزگی برخی اساتید یا فراهم نبودن زیرساخت‌های مناسب آموزشی در بعضی دانشگاه‌ها یا عوامل محیطی نظیر شرایط سخت درپاندمی کرونا و… به این مسئله دامن زده است.

بیشتر بخوانید

• تقدیر از تلاش‌ها و ایثار روزانه متخصصان بیهوشی، از دفاع مقدس تا کرونا

دکتر حیدری با بیان اینکه عمده دلایل مربوط به خالی ماندن صندلی‌های رشته‌های تخصصی به شرایط مالی و شغلی بسیار سخت در دوران دستیاری و نیز دورنمای آینده پزشکی برمی گردد، اظهار داشت:از آنجا که اغلب دستیاران در سنینی هستند که تشکیل خانواده داده و فرزند دارند دو دغدغه اصلی آنان تامین معاش خانواده و نیززمان لازم برای حضور در جمع خانواده است و، چون دریافتی بسیار اندک دستیاران کفاف هزینه‌های حداقلی خانوار‌ها را نمی‌دهد برای بسیاری از پزشکان گذران ۴ سال در چنین شرایطی عملا مقدور نیست.

وی در ادامه افزود: گذشته از آن کشیک‌های بسیار طولانی و متعدد در ماه، خستگی فراوان ناشی از آن، استرس شدید مسئولیت پزشکی و نیاز همزمان به مطالعه، رمق و توان اندکی برای حضور شاداب و موثر دستیاران رشته‌های پزشکی در کنار همسر و فرزندان باقی می‌گذارد و وقتی تمامی این سختی‌ها وصرف عمر و زمان در کنار چشم‌انداز نه چندان جذاب پس از فراغت از تحصیل قرار می‌گیرد نیروی بازدارنده قوی در برابر ورود به این راه دشوار ایجاد می‌کند.

به گفته این عضو شورای عالی نظام پزشکی؛ اجبار به کار در مناطق محروم بعنوان طرح نیروی انسانی و دریافتی پایین این دوران یکی از دلایل دلزدگی پزشکان است. حتی پس از پشت سر گذاشتن تمام این مراحل چه چیزی در انتظار پزشکی است که بهترین سال‌های جوانی اش را اینچنین گذرانده است؟

رئیس نظام پزشکی کرمانشاه با اشاره به اینکه تعرفه‌های خدمات پزشکی به سختی کفاف هزینه‌های مطب داری پزشکان را می‌دهد، عنوان کرد: تصورتعرفه ناچیز ویزیت و اقدامات درمانی داخل مطب یا بیمارستان که کسر ناچیزی از دستمزد پزشکان در سایر کشور‌ها حتی حوزه خلیج فارس و کشور‌های همسایه است و به سختی کفاف هزینه‌های مطب داری و آمد و شد پزشکان را می‌دهد بعلاوه تاخیر طولانی درپرداخت آن، عدم توجه دولتمردان به مطالبات ومشکلات این قشر و برخورد‌های قهری و سلیقه‌ای در اکثر موارد که خود حس منفی بی عدالتی و تبعیض اجتماعی را در پزشکان تقویت می‌کند.

وی همچنین ضمن انتقاد از جو پزشک ستیزی و هجمه‌هایی که از برخی تریبون‌ها و رسانه‌ها علیه جامعه پزشکی کشور صورت می‌گیرد، گفت: جو پزشک ستیزی که به عمد یا سهو از تریبون‌های متعدد تبلیغ می‌شود وتخریب فرهنگ اعتماد اجتماعی به پزشکان را رقم میزند از دیگر دلایل محکم بی‌انگیزگی و حتی تمایل به مهاجرت پزشکان به سایر کشورهاست همانطور که دیده می‌شود کشور‌هایی هم مشتاق جذب پزشکان آماده به کار و متبحر ایرانی هستند.