عدم توزیع به موقع دارو به کمبود آن دامن زده است/سبد فروشی چالش داروخانه ها

به گزارش سرطان نیوز، در شرایطی مسئولان سازمان غذا و دارو نسبت به کاهش کمبود‌های بازار دارویی خوش بین هستند و معتقدند به زودی بخش عمده مشکلات مرتفع می‌شود که برخی از کارشناسان ریشه کمبود‌ها را در سیاست‌های قیمت گذاری دستوری و از آب گل آلود ماهی گرفتن برخی از شرکت‌های پخش که نسبت به عرضه دارو تعلل می‌کنند تا قیمت‌ها افزایش یابد می‌دانند.

در این خصوص حسن کربکندی، عضو داروساز هیئت مدیره نظام پزشکی اصفهان و فعال حوزه دارو در پاسخ به این سوال که آیا کمبود‌های دارویی کاهش یافته یا نه می‌گوید: متاسفانه کمبود‌ها مرتفع نشده است.

وی می‌افزاید: یک زمانی کمبود‌ها فقط مختص به برخی از دارو‌های تخصصی که به داروخانه‌های دولتی و منتخب ارسال می‌شد بود، اما اکنون دارو‌هایی که در بازار کم هستند شامل طیف وسیع تری شده اند؛ بنابراین برخلاف گذشته که کمبود‌های دارویی مرتبط با بیماری‌های خاص مثل تالاسمی و ... بود الان برخی از دارو‌های روتین دچار کمبود شده اند.

این کارشناس دارویی ادامه می‌دهد: در حال حاضر برخی دارو‌ها از جمله اسپری‌های تنفسی، قطره‌های بینی، دارو‌های مرتبط با بیماری‌های فصلی مثل سرما خوردگی و کووید به بازار کمتر عرضه می‌شود. این کمبود‌ها هم در حدی است که وقتی مردم در شرایط اضطرار به درمانگاه‌های شبانه مراجعه و نسخه دارو دریافت می‌کنند نمی‌توانند همان موقع از داروخانه‌های شبانه روزی داروی مورد نیازشان را تامین کنند.

بیشتر بخوانید

جزئیات ابطال و تعلیق فعالیت شرکت های متخلف پخش دارو

وی تاکید می‌کند: بنابراین پزشک در هر ساعتی از شبانه روز در دسترس است، اما دارو نیست. همین اتفاق باعث افزایش ناراحتی بیماران می‌شود و گاهی مشاهده شده حتی داروخانه‌ها را هم متهم به ایجاد کمبود عمدی دارو کنند. این درحالی است که داروخانه‌ها هم دچار معضل شده و اقتصاد شان با نبود دارو‌های عمومی به چالش کشیده شده است.

تولید بدون صرفه اقتصادی دارو

کربکندی بیان می‌کند: در حال حاضر داروخانه‌ها هم از لحاظ تامین دارو و نارضایتی مردم مستاصل شده اند و هم این موضوع مقدار زیادی روی فروش شان تاثیر گذاشته است؛ چرا که وقتی داروخانه‌ها دارو‌های عمومی را برای عرضه نداشته باشند دچار مشکل می‌شوند و این کمبود‌ها شامل شربت‌های اطفال، آنتی بیوتیک‌ها و استامینوفن‌های خوراکی، شربت‌های مختلف سینه، دارو‌های ضد تب و ... می‌شود. همچنین تامین قطره‌های کلر سیدیم، قطره‌های بینی و قطره‌های چشمی، پماد چشمی، اسپری‌های تنفسی از جمله سالبوتامول به درستی انجام نمی‌شود و داروخانه‌ها همیشه این دارو‌ها را متناسب با تقاضا ندارند.

این کارشناس دارویی با اشاره به چرایی کمبود‌های پیش آمده در بازار دارویی کشور می‌افزاید: علت وقوع این کمبود‌ها هم این است که در شرایطی که دولت انتظار دارد که قیمت‌ها پایین نگه داشته شود، کارخانه‌هایی با ارز نیمایی اقدام به واردات مواد اولیه دارویی کرده اند نمی‌توانند بدون افزایش قیمت تولید را ادامه دهند. از این رو شرکت‌ها نمی‌توانند برای مدت طولانی ضرر را تحمل کنند و ناچار به کاهش تیراژ تولید می‌شوند. برخی از شرکت‌های پخش دارو به محض اینکه متوجه می‌شوند برخی از دارو‌ها دچار کمبود شده اند فروش دارو‌ها را ممنوع می‌کنند تا از منافع افزایش قیمت آن‌ها بهره‌مند شوند.

این عضو داروساز هیئت مدیره نظام پزشکی اصفهان ادامه می‌دهد: موضوع دیگر این است که شرکت‌های پخش وقتی متوجه کمبود برخی از دارو‌ها می‌شوند فروش چنین دارو‌هایی را ممنوع می‌کنند. به خصوص که می‌دانند دارو‌ها به زودی گران می‌شوند؛ بنابراین یک بار می‌بینیم که مشکلات ناشی از سیاست گذاری‌های دولتی است. اما مساله دیگر عملکرد شرکت‌های پخش است که دارو‌ها را به صورت غیر اخلاقی نگه داشته اند تا گران شود. هرچند چنین اقدامی از سوی شرکت‌های پخش اخلاقی نیست، اما موضوع اصلی این است که نظارت کافی از سوی وزارت بهداشت، معاونت غذا و دارو بر روی شرکت‌های پخش دارو نیست.

سبد فروشی چالش داروخانه ها

 این کارشناس دارویی با اشاره به اینکه نظارت مناسبی از شرکت‌های پخش و عملکرد آن‌ها نیست تاکید می‌کند: گاهی برای نمایش به تعداد زیادی بازرسی از داروخانه‌ها انجام می‌شود، اما بر روی شرکت‌های پخش، نحوه عملکرد آن‌ها و بررسی انبار‌های آن‌ها توجهی نمی‌شود؛ یعنی هم در سیاست گذاری با مشکل مواجه هستیم و هم در مدیران سازمان غذا و دارو و تصمیم گیری‌ها و اطلاعات نادرستی که ارائه می‌دهند مشکل داریم. دارو‌هایی که در بازار کمبود دارند در شرکت‌های پخش موجود هستند، اما علت اینکه در داروخانه‌ها به میزان کافی نیست به خاطر این است که نظارت کافی بر روی آن‌ها انجام نمی‌شود.

وی می‌افزاید: با این تفاسیر و با اهمال کاری مسئولان در راستای نظارت و پایش دارو‌ها شاهد افزایش کمبود‌ها هستیم؛ چرا که می‌دانیم دارو‌هایی که در بازار کمبود دارند در شرکت‌های پخش موجود هستند، اما علت اینکه در داروخانه‌ها به میزان کافی نیست به خاطر این است که نظارت کافی بر روی آن‌ها انجام نمی‌شود.

کربکندی ادامه می‌دهد: به طور کلی سیاست در ارزان نگه داشتن به زور دارو غلط است. علت دوم این است که برخی از شرکت‌های پخش با اقدام غیر اخلاقی جلوی عرضه دارو را می‌گیرند. همچنین نظارت بر شرکت‌های پخش ضعیف است و در عین حال که کمبود‌ها را شاهد هستیم، برخی از شرکت‌ها از این کار برای سبد فروشی اقدام می‌کنند. یعنی شرکت‌های پخش برای اقلامی که در بازار کم است، داروخانه‌های با وسع خوب را مجبور می‌کنند فرآورده‌هایی که مصرف ندارند را خریداری کنند و انبار‌ها یشان را با کالا‌هایی که در آستانه انقضا هستند پر کنند تا سهمیه برخی از دارو‌های مهم را بگیرند؛ بنابراین سبد فروشی را به داروخانه‌ها تحمیل می‌کنند.