سرطان خون چیست؟ علائم، انواع و جدیدترین روش‌های درمان

  به گزارش گروه سرطان، سرطان نیوز،۲۸ می، روز جهانی سرطان خون (World Blood Cancer Day) است. روزی برای یادآوری، آگاهی‌بخشی و همبستگی با بیمارانی که با یکی از چالش‌برانگیزترین بیماری‌های عصر حاضر دست و پنجه نرم می‌کنند. سرطان خون، یا لوسمی، نه‌تنها جسم که گاهی روح بیمار و خانواده‌اش را نیز به مبارزه می‌طلبد. اما در این میان، آنچه می‌درخشد، امید است. امیدی که با پیشرفت‌های علم پزشکی، هر روز قوی‌تر می‌شود و نور تازه‌ای به زندگی بیماران می‌بخشد.

سرطان خون چیست؟

سرطان خون شامل گروهی از بیماری‌های بدخیم است که مغز استخوان و سیستم خون‌ساز بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این بیماری، تولید گلبول‌های سفید طبیعی مختل شده و سلول‌های نابالغ یا غیرطبیعی به صورت کنترل‌نشده تکثیر می‌شوند. این سلول‌های سرطانی عملکرد ایمنی بدن را تضعیف کرده و می‌توانند به سایر اندام‌ها گسترش یابند.

انواع اصلی سرطان خون عبارتند از:

• لوسمی (Leukemia): شامل لوسمی حاد و مزمن لنفوییدی یا میلوئیدی

• لنفوم (Lymphoma): مانند لنفوم هوچکین و غیرهوچکین

• مولتیپل میلوما (Multiple Myeloma): درگیری سلول‌های پلاسما در مغز استخوان

هر کدام از این انواع، ویژگی‌های منحصر به فردی دارند و نیازمند درمان‌های تخصصی هستند.

علائم هشداردهنده سرطان خون

تشخیص زودهنگام سرطان خون می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در پاسخ به درمان داشته باشد. برخی از علائم شایع عبارتند از:

• خستگی مزمن و ضعف عمومی

• کاهش وزن ناخواسته

• تب یا لرزهای مکرر

• عفونت‌های مکرر

• خونریزی یا کبودی غیرطبیعی

• درد استخوان یا مفاصل

• تورم غدد لنفاوی

البته این علائم می‌توانند ناشی از شرایط دیگر نیز باشند، اما در صورت تداوم، مراجعه به پزشک ضروری است.

درمان سرطان خون: نقش رادیوانکولوژی

به عنوان یک متخصص رادیوانکولوژی، می‌خواهم بر اهمیت روش‌های ترکیبی درمان تأکید کنم. درمان سرطان خون بسته به نوع و مرحله بیماری ممکن است شامل شیمی‌درمانی، ایمونوتراپی، پیوند مغز استخوان و در مواردی پرتو درمانی باشد.

پرتو درمانی در سرطان خون عمدتاً در موارد زیر کاربرد دارد:

• آماده‌سازی بدن برای پیوند مغز استخوان (Conditioning) با هدف تخریب سلول‌های باقی‌مانده سرطانی

• درمان موضعی درگیری‌های خارج مغز استخوانی، مانند تومورهای لنفاوی

• کاهش درد در موارد پیشرفته

تکنولوژی‌های جدید مانند IMRT (پرتو درمانی با شدت تعدیل شده) و پروتون تراپی دقت پرتو درمانی را افزایش داده و عوارض جانبی را کاهش داده‌اند.

پیشگیری از سرطان خون و امیدهای آینده

اگرچه عوامل ژنتیکی و برخی مواجهه‌های محیطی (مانند تشعشعات یا بنزن) در بروز سرطان خون نقش دارند، اما سبک زندگی سالم می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کند. تغذیه مناسب، ورزش، پرهیز از سیگار و الکل و مدیریت استرس از جمله این راهکارها هستند.

از سوی دیگر، تحولات اخیر در سلول‌تراپی (CAR-T Cell) و درمان‌های هدفمند مولکولی انقلابی در درمان لوسمی و لنفوم ایجاد کرده‌اند. امروزه بسیاری از بیماران به‌جای مرگ، به زندگی با کیفیت بازمی‌گردند.

حرف آخر: همراهی شما حیاتی است

سرطان خون شاید بخشی از داستان زندگی باشد، اما تمام آن نیست. با علم، امید و همدلی، می‌توانیم این فصل را به پیروزی تبدیل کنیم.

دکتر پوریا عادلی
متخصص رادیوانکولوژی