تأثیرات انتقال پایتخت ایران از تهران  بر ارتقاء سلامت، کاهش آمار سرطان و مرگ‌ومیر

تأثیرات انتقال پایتخت ایران از تهران بر ارتقاء سلامت، کاهش آمار سرطان و مرگ‌ومیر              انتخاب تهران به عنوان پایتخت ایران را باید یکی از هوشمندانه‌ترین تصمیمات تاریخی ایران دانست، این شهر از نظر موقعیت و بافت فرهنگی از  موقعیتی بی نظیر در میان شهر‌های ایران به عنوان پایتخت برخوردار است ولی افزایش جمعیت این شهر در گذر زمان و مشکلات ناشی از ازدحام جمعیت در این شهر باعث شده که هر از چندگاهی و در تمام دولت‌ها موضوع انتقال پایتخت مطرح گردد.       انتقال پایتخت در تمام جهان موضوعی مسبوق به سابقه بوده و در قرن اخیر در کشور‌هایی همچون برزیل و مالزی  شاهد آن بودیم و کشور‌هایی همچون مصر و اندونزی هم در حال ایجاد زیرساخت‌های خود برای انتقال پایتخت هستند ولی نباید از یاد برد که انتقال پایتخت امری زمان بر و در حین حال به شدت پرهزینه است که شرایط فعلی کشور چندان برای آن مناسب نیست ولی در این نوشتار قصد آن را داریم صرف نظر از مشکلات اجرایی و ابعاد مختلف این موضوع به اثرات این تصمیم گیری بر روی سلامت عمومی و خدمات بهداشتی و درمانی بپردازیم

انتقال پایتخت از تهران، یکی از تصمیمات کلیدی و راهبردی است که می‌تواند به بازطراحی ساختار‌های جمعیتی، اداری و زیست‌محیطی کشور کمک کند. این تغییر علاوه بر جنبه‌های مدیریتی و توسعه‌ای، تأثیرات مهمی بر سلامت عمومی، کاهش بیماری‌های مزمن و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان تهران دارد. در این مقاله، تأثیرات این تصمیم بر حوزه سلامت، کاهش آمار سرطان و مرگ‌ومیر مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۱. کاهش تراکم جمعیت و بهبود زیرساخت‌های بهداشتی

تهران با چالش‌های بزرگی همچون تراکم جمعیت رو‌به‌رو است که باعث فشار بر سیستم درمانی و خدمات شهری شده است. با انتقال پایتخت، جمعیت شاغل و وابسته به دولت کاهش یافته و امکان ارائه خدمات باکیفیت‌تر در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تهران فراهم می‌شود. کاهش فشار بر زیرساخت‌ها می‌تواند به مدیریت بهتر بیماری‌ها و ارتقای خدمات سلامت منجر شود.

۲. کاهش آلودگی هوا و پیشگیری از سرطان

تهران یکی از آلوده‌ترین شهر‌های جهان است و آلودگی هوا نقش مهمی در بروز بیماری‌های تنفسی، قلبی و سرطان‌های مرتبط با آلودگی دارد. انتقال پایتخت با کاهش تردد خودرو‌ها و فعالیت‌های اداری، به بهبود کیفیت هوا و کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های ریه، گلو و دستگاه گوارش کمک می‌کند. این تغییر همچنین شرایطی برای تنفس هوای پاک‌تر و تقویت سیستم ایمنی بدن فراهم خواهد کرد.

۳. کاهش ترافیک و استرس شهری

ترافیک سنگین در تهران علاوه بر افزایش آلودگی، عامل مهمی در ایجاد استرس روانی و جسمی است. کاهش تمرکز فعالیت‌های دولتی و جمعیتی، ترافیک را کم کرده و به کاهش آلودگی صوتی و روانی منجر خواهد شد. این تغییر، نه‌تنها آرامش بیشتری به شهروندان می‌بخشد، بلکه خطر بیماری‌های روانی، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی مرتبط با استرس را نیز کاهش می‌دهد.

۴. کاهش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی و تنفسی

آلودگی هوا و سبک زندگی شلوغ در تهران از عوامل اصلی مرگ‌ومیر زودرس هستند. انتقال پایتخت و کاهش آلودگی هوا، ترافیک و استرس، احتمال بروز مشکلات قلبی و تنفسی را کاهش داده و آمار مرگ‌ومیر را پایین خواهد آورد. این تغییر می‌تواند سلامت عمومی را به طور چشمگیری ارتقا دهد.

۵. افزایش فضا‌های سبز و سلامت روانی

با کاهش تراکم جمعیت و فعالیت‌های اداری در تهران، فضا‌های شهری آزادتر می‌شوند و امکان گسترش پارک‌ها و فضا‌های سبز فراهم می‌گردد. این فضا‌های سبز تأثیر مستقیمی بر سلامت روانی و جسمی شهروندان دارند. تحقیقات نشان داده است که دسترسی به طبیعت و فضای باز، میزان استرس، افسردگی و بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهد.

۶. کاهش بیماری‌های ناشی از سبک زندگی ناسالم

زندگی در تهران با مشکلاتی همچون کمبود زمان برای فعالیت بدنی، رژیم غذایی ناسالم و استرس زیاد همراه است. کاهش تمرکز اداری در تهران و ایجاد فرصت‌های بیشتر برای ورزش و فعالیت‌های تفریحی می‌تواند نرخ چاقی، دیابت و سرطان‌های مرتبط با سبک زندگی ناسالم را کاهش دهد. این تغییر، زمینه‌ساز سبک زندگی سالم‌تر برای شهروندان خواهد بود.

۷. بهبود مدیریت زباله و کاهش آلودگی زیست‌محیطی

زباله‌های صنعتی و شهری در تهران باعث آلودگی منابع خاک و آب شده و زمینه‌ساز بیماری‌های جدی از جمله سرطان‌های دستگاه گوارش است. کاهش جمعیت و تمرکز فعالیت‌ها در تهران، امکان بهبود مدیریت زباله و حفاظت از منابع طبیعی را فراهم می‌کند و به سلامت عمومی کمک شایانی می‌کند.

۸. توزیع بهتر خدمات درمانی و ارتقای کیفیت خدمات در تهران

انتقال بخشی از جمعیت و زیرساخت‌های اداری، فشار بر مراکز درمانی تهران را کاهش داده و کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی را ارتقا می‌دهد. این امر می‌تواند به بهبود فناوری‌های پزشکی و دسترسی بهتر به خدمات درمانی برای ساکنان باقی‌مانده در تهران منجر شود.

انتقال پایتخت از تهران، فرصت بی‌نظیری برای کاهش فشار‌های زیست‌محیطی و جمعیتی تهران و بهبود کیفیت زندگی شهروندان فراهم می‌کند. این تغییر با کاهش آلودگی هوا، تراکم جمعیت و استرس شهری، می‌تواند به کاهش آمار بیماری‌های مزمن، سرطان و مرگ‌ومیر زودرس کمک کند. در صورت امکان اجرای این ابرپروژه و رعایت سایر پیوست‌های آن از جمله جانمایی صحیح گزینه جایگزین پایتخت، با برنامه‌ریزی مناسب و بهره‌گیری از این فرصت، می‌توان شرایطی بهتر برای زندگی در تهران و دیگر نقاط کشور ایجاد کرد.

دکتر پوریا عادلی متخصص رادیوانکولوژی و استراتژیست حوزه سلامت