تشخیص درست، نجات جان بیمار و جلوگیری از هزینه‌های اضافی در درمان سرطان

روز گذشته در اوج شلوغی و ازدحام مرکز شیمی درمانی مشغول ویزیت بیماران بودم، مردی میانسال به همراه دخترش وارد اتاق ویزیت شد، بیماری بود مبتلا به سرطان پروستات که پنج سال قبل تحت عمل جراحی رادیکال پروستاتکتومی قرار گرفته بود ودر حال حاضر با Psa حدود ۵ مراجعه کرده بود.

برای من و همکارانم این یعنی عود یا متاستاز بیماری، بر طبق عادت شروع کردم به نوشتن تصویر برداری‌های لازم برای استیجینگ بیماری و در ذهن خود پلن درمانی بیمار را طراحی می‌کردم. ناگهان نگاهم به سربرگ آزمایشگاه جلب شد، آزمایشگاهی ناشناس بود. با خودم گفتم نکند جواب آزمایش اشتباه است و تصمیم گرفتم این آزمایش ساده را تکرار کنم، همین‌کار را کردم، بیمار رفت ودر ساعات پایانی کار کلینیک یکی از همکاران کلینیک برگه آزمایش او را روی میز من گذاشت، با تمام خستگی چشمانم از خوشحالی برق زد در مقابل psa عدد ۰۰۰.۶ درج شده بود یعنی هیچ عودی رخ نداده بود و بیمار نیاز به هیچ درمان تازه‌ای نداشت.

اگر من به ذهنم نمی‌رسید که دوباره این آزمایش ساده را چک کنم بیمار متحمل هزینه فراوان تصویربرداری‌ها و پس از آن هورمون درمانی، پرتودرمانی و عوارض ناشی از آن می‌شد.

واقعیت این است که سرطان و درمان‌های جدید آن از جمله ایمنی درمانی و هدف درمانی امروزه بیشتر از هر زمان دیگری وابسته به آزمایشگاه و نتایج آن است و اگر من پزشک معالج نتوانم به نتایج یک آزمایش ساده اعتماد کنم چگونه می‌توانم دارو‌های با هزینه بالا را که اثرگذاری یا عدم اثر گذاری آن وابسته به نتایج این آزمایشات است برای بیمارانم تجویز کنم.

متاسفانه عدم واقعی سازی تعرفه‌های پزشکی و تاخیر یا عدم عمل به تعهدات سازمان‌های بیمه گر باعث شده است، بسیاری از مراکز تشخیصی ناچار به استفاده از کیت‌های تشخیصی با کیفیت پایین شوند که نتایج آن‌ها چندان قابل اعتماد نیست.

اجرای تعرفه‌های غیر واقعی نه تنها باعث آسیب به سلامت جامعه است بلکه با تحمیل هزینه‌های تشخیصی و درمانی مضاعف باعث افزایش بار تحمیلی به اقتصاد جامعه می‌شود بدون آنکه به ارتقا سلامت جامعه منجر گردد.

مثلی انگلیسی می‌گوید من اینقدر پولدار نیستم که چیز ارزان بخرم در حوزه بهداشت ودرمان هم باید گفت ما اینقدر ثروتمند نیستیم که بخواهیم با تعرفه غیر واقعی اقتصاد و سلامت جامعه را متحمل هزینه‌های تشخیصی و درمانی اضافه کنیم.