چشمانی تاریک، قلب‌هایی روشن

همچنین اﯾﻦ روز در ﺟﻬﺖ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ نابینایان، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت آﻧﻬﺎ و اﯾﺠﺎد ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از ﻋﺼﺎی ﺳﻔﯿﺪ اﺳﺖ.

نابینایی چیست؟

شرفی مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی گفت: نابینایی یا کوری (به ترکی کور یا kur، به معنی خشک شدن در اینجا چشم) وضعیتی است که بیمار در آن ادراک بینایی ندارد و علت آن عوامل فیزیولوژیکی یا عوامل عصبی است.

او افزود: سازمان بهداشت جهانی حدس می‌زند در حال حاضر ۳۵ میلیون نابینا در جهان زندگی می‌کند که ۹۰ درصد از آن‌ها در کشور‌های در حال توسعه و بیشتر در آسیا و آفریقا هستند که بیشتر در مناطق محروم و روستایی زندگی می‌کنند.

انواع نابینایی

شرفی انواع نابینایی را اینگونه تقسیم بندی کرد:

مادرزادی: این نوع کم بینایی از بدو تولد با کودک همراه است؛ ضربه به جنین، ضربه به کودک در حین تولد، موارد ژنتیک یا موارد غیرطبیعی در حین رشد جنین در این دسته قرار می‌گیرند.

ژنتیکی: بیماری‌های چشمی همچون رتینیت پیگمنتوزا و اشتارگات در این دسته قرار می‌گیرند؛ در این بیماران معمولاً کم بینایی در سنین بالاتر خود را نشان می‌دهد و شاید در بدو تولد کودک مشکلی نداشته باشد نظیر گلوکوم جوانان.

اکتسابی: بیماری‌ها و عفونت‌های چشمی، صدمات عصبی و یا بیماری‌هایی که به سیستم عصبی صدمه می‌زنند مانند تومور هیپوفیز، ضربه به چشم، تغییرات وابسته به سن و یا بعضی از بیمار‌های عمومی مثل دیابت که به چشم آسیب وارد می‌کنند، جزئی از موارد اکتسابی هستند.

ژنتیک و نابینایی

بیماری‌های ارثی چشم به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که می‌توانند باعث کاهش شدید بینایی و حتی نابینایی در افراد شوند. تعداد این بیماری‌ها بسیار زیاد است و درحال حاضر بیش از ۳۵۰ بیماری مختلف چشمی شناسایی شده اند. از هر هزار نفر، یک نفر در دنیا با انواع بیماری‌های ژنتیکی چشم دست و پنجه نرم می‌کند.

بسیاری از افرادی که در معرض ابتلا به مشکلات چشمی ژنتیکی هستند، خبر ندارند که شانس نابینایی بالایی در آینده کوتاه یا نزدیک دارند.

ژن‌های ما دارای مولکولی به نام دئوکسی ریبونوکلئیک اسید (DNA) می‌باشند که با استفاده از آن، دستورالعمل‌های لازم برای رشد و کارکرد سلول‌های چشم (و سلول‌های سایر قسمت‌های بدن) را تعیین می‌کند.

زمانی که فردی به بیماری‌های ارثی چشم مبتلا می‌شود، یک یا چند مورد از این ژن‌ها دچار اشتباه یا جهش و تغییر شده اند، به همین دلیل سلول‌های اجزای مختلف چشم، عملکرد صحیح خود را از دست می‌دهند.

وجود ژن‌های معیوب در افراد، اکثرا از طریق والدین منتقل می‌شوند؛ در این موارد، والدین ناقل این ژن‌ها هستند؛ یعنی خودشان علائمی از بیماری ندارند، اما فرزندان آن‌ها ممکن است به بیماری مبتلا شود.

در مواردی هم ممکن است به دلیل قرار گرفتن در معرض شرایط محیطی، این تغییرات ژنتیکی خود به خود در فرد ایجاد شود.

صد‌ها بیماری ارثی شبکیه چشم و سایر قسمت‌های آن در دنیا شناسایی شده اند. هرکدام از آن‌ها بسته به عامل بیماری و قسمتی از چشم که هدف قرار میدهند، ممکن است علائم مخصوصی داشته باشند.

با این حال، برخی از علائم بیماری‌های رایج چشم شامل موارد زیر هستند:

قرمزی غیرطبیعی یا طولانی مدت چشم

عفونت در چشم و ترشح مایعات غیرطبیعی

زخم در قرنیه چشم

کاهش دید

حساسیت نسبت به نور روشن

کاهش دید در مرکز چشم – مشکل در خواندن، تشخیص چهره یا تماشای تلویزیون

دشواری در دیدن و یا تشخیص رنگ‌های خاص

علائم بیماری ارثی چشم معمولا به تدریج اتفاق می‌افتند و شدت آن در هر فردی متفاوت است، برخی به طرز شدیدتری دچار کاهش بینایی می‌شوند، عده‌ای دیگر ممکن است به نوع خفیفی از بیماری دچار شوند.

از دلایل نابینایی تا بیماری‌هایی که سبب کوری می‌شود

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی ادامه داد: نابینایی علاوه بر این که می‌تواند ارثی باشد می‌تواند به دلایل مختلف بروز کند و دلایل مختلف بروز نابینایی بستگی به شرایط اجتماعی و جغرافیا دارد.

او تصریح کرد: در کشور‌های در حال توسعه، آب مروارید شایعترین دلیل است و هم چنین تراخم، جذام، انکوسرکیازیس و گزروفتالمی، نیز از دلایل مهم هستند.

بیشتر بخوانید

• روشی تازه در درمان نابینایی

شرفی عنوان کرد: در کشور‌های توسعه یافته، نابینایی بیشتر به میزان پیری فرد بستگی دارد و سایر دلایل نابینایی عبارتند ازرتینوپاتی دیابتی، جداشدگی شبکیه و بیماری‌های دژنراتیو ارثی شبکیه.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: سن بالای ۵۰ سال، دیابت شیرین، ضربه به چشم، مصرف سیگار، مصرف الکل، تماس طولانی با پرتو فرابنفش، رادیوتراپی و درمان با کورتون و مواجهه با سموم دی نیتروفنول یا نفتالین می‌تواند خطر نابینایی را افزایش دهد.

او آب مروارید، آب سیاه، رتینیت پیگمنتوزا و رتینوپاتی دیابتی را از جمله بیماری‌هایی دانست که سبب نابینایی شده یا احتمال نابینایی را افزایش می‌دهند.

تشخیص نابینایی

شرفی در خصوص نحوه تشخیص نابینایی گفت: این اختلال به وسیله آزمایش حدت بینایی، معاینه ته چشم به وسیله افتالموسکوپ و تونومتری تشخیص داده می‌شود.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی ادامه داد: در صورت نیاز به درمان ادم لکه زرد از جراحی با لیزر استفاده می‌شود و در نوع درمان دید بیمار تثبیت می‌شود و خطر نابینایی تا ۵۰ ٪ کاهش می‌یابد.

برای پیشگیری از نابینایی چه کنیم؟

او برای پیشگیری از نابینایی توصیه کرد: خوب بخورید تا خوب ببینید، ورزش کنید، اما با دقت.

شرفی ادامه داد: از چشمان خود در برابر آسیب محافظت کنید و در وضعیت مناسب بخوابید.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی همچنین عنوان کرد: برای معاینات چشم به طور مرتب چشم پزشک خود را ببینید.

کم بینایی و نابینایی

شرفی تصریح کرد: وضعیت بینایی هر فرد بسته به میزان اختلالی که در توانایی بینایی وی ایجاد می‌کند، دارای انواع مختلفی است.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی افزود: بر اساس استاندارد سازمان بهداشت جهانی این افراد در گروه‌های ذیل دسته‌بندی می‌شوند:

بینایی تقریباً طبیعی یا کم بینایی خفیف

کم بینایی متوسط

کم بینایی شدید

نابینایی کامل

مشکلاتی که فقط دامنگیر نابینایان است

او در خصوص مشکلات نابینایان اظهار کرد: از عمده‌ترین مسائل نابینایان می‌توان به بحث آموزش، تردد و اشتغال اشاره کرد که این سه مورد شامل بخش‌های مختلفی می‌شود.

شرفی عنوان کرد: در بحث آموزش نیاز مطالعاتی روزافزون و محدودیت منابع مطالعاتی نابینایان در زمان مناسب مقدور نمی‌باشد؛ بالا بودن هزینه تهیه وسایل کمک آموزشی و عدم به کارگیری نیروی انسانی مجرب جهت همکاری با نابینایان و کم بینایان در جلسات آزمون‌های مختلف دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و عدم پیش بینی فضای مناسب سازی شده جهت برگزاری آزمون حوزه امتحانی نسبت به اختصاص وقت مناسب به این گروه است.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی ادامه داد: در بحث تردد نیز باید به عدم مناسب سازی فضا‌های عمومی شهر، وسایل نقلیه عمومی و معابر شهری، عدم نصب چراغ راهنمایی ویژه عابران نابینا، کمبود مسیر‌های برجسته در پیاده روها، اختلاف سطح چشمگیر بسیاری از پیاده رو‌ها و انجام عملیات حفاری در آنها، حذف سرویس ایاب و ذهاب ادارات دولتی و عدم طراحی و ساخت ایستگاه‌های مترو جهت استفاده نابینایان اشاره کرد.

او گفت: در بحث اشتغال نیز می‌توان به در نظر نگرفتن سهمیه استخدام ۳ درصدی معلولان در وزارتخانه‌های دولتی، توجیه نبودن کارفرمایان به توانایی‌های نابینایان و کم بینایان و عدم اجرای آیین نامه‌ها و بخش نامه‌های موجود در خصوص به کارگیری ۶۰ درصد اپراتور‌های تلفن از میان نابینایان مندرج در قانون جامع حمایت از حقوق معلولان اشاره کرد.

بهزیستی برای نابینایان چه می‌کند؟

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی خدمات بهزیستی به نابینایان و کم بینایان را نیز تشریح کرد:

تعیین نوع و شدت معلولیت در کمیسیون پزشکی توانبخشی تعیین نوع و شدت معلولیت

توانبخشی مبتنی برجامعه روستایی

خدمات مالی خرد افراد دارای معلولیت در برنامه برنامه CBR

ورزش وبازی‌های بومی محلی فراگیر دربرنامه توانبخشی مبتنی برجامعه

مناسب سازی و دسترس پذیری محیط زندگی و خودرو افراد دارای معلولیت

بازنشستگی پیش از موعد افراد دارای معلولیت

کمک هزینه تحصیلی دانش آموزان ودانشجویان دارای معلولیت دانشگاه‌های دولتی

کمک هزینه شهریه دانشگاه دانشجویان دارای معلولیت

کمک هزینه ایاب و ذهاب افراد دارای معلولیت

پرداخت کمک هزینه درمان و تغذیه بیماران مبتلا به بیماری فنیل کتونوری PKU

طرح ارتقای توانمندی افراد دارای معلولیت بینایی، شنوایی، آسیب نخاعی و سالمندان

معافیت از خدمت وظیفه عمومی مشمولان دارای فرد دارای معلولیت در خانواده

واگذاری وسایل کمک بینایی: از قبیل انواع درشت نما (بهدید)، عدسی، عینک، عصای هوشمند، ساعت گویا، دستگاه ضبط و پخش صدا mp۴ و ...

آموزش در مراکز روزانه و حرفه آموزی جهت افراد چند معلولیتی

پرداخت فاکتور‌های عینک

پذیرش در کارگاه‌های تولیدی حمایتی

خدمات مشاوره شغلی

تسهیلات اشتغال و پیگیری سهمیه ۳ درصد اشتغال در سازمان‌های دولتی

خدمات توانپزشکی از جمله بینایی سنجی

برخورداری از کمک هزینه معیشت توانبخشی (مستمری)

پیگیری اعطای تسهیلات اشتغال به توانخواهان دارای مهارت شغلی

اعطای تسهیلات به کارفرمایانی که معلولین دارای مهارت شغلی را به کارگیری نمایند

ساخت مسکن یا اعطای تسهیلات

رایگان شدن هزینه آب، برق و گاز مصرفی توانخواهان (در حد الگوی متعارف)

ارائه خدمات مددکاری

ارائه خدمات پیشگیری و مشاوره ژنتیک

ارائه خدمات روانشناختی و مشاوره‌ای

اعطای رایگان انشعاب رایگان آب، برق و گاز رایگان برای یک بار

غربالگری بینایی کودکان ۳ تا ۶ سال.

در نتیجه ...

وضعیتی که در آن فرد ادراک بینایی ندارد، نابینایی یا کوری خوانده می‌شود که علاوه بر ژنتیک عوامل مختلفی زمینه ساز نابینایی یا کم بینایی می‌شوند و این دلایل بستگی به شرایط اجتماعی و جغرافیا دارد.

علاوه بر این، بیماری هایی، چون آب مروارید، تراخم، جذام، انکوسرکیازیس و گزروفتالمی را می‌توان از جمله بیماری‌های موثر در ایجاد کم بینایی و نابینایی دانست.

همانطور که بیان شد بینایی نقش مهمی در زندگی انسان دارد و از دست دادن این نعمت می‌تواند مشکلات زیادی را برای افراد ایجاد کند.

۱۵ اکتبر که در تاریخ شمسی مصادف با ۲۳ مهر می‌باشد، به منظور پاسداشت نابینایان روز عصای سفید ناگذاری شده است.