شکست انحصار آمریکا در تولید داروی ضد فیبروز ریوی در کودکان

به گزارش سرطان نیوز، ایران به همت متخصصان و جوانان ماهر، در حوزه ارائه خدمات پزشکی از جایگاه مناسبی برخوردار است و تا به امروز شرکت‌های دانش بنیان بسیاری با هدف پیشبرد اهداف کشور در این حوزه آغاز به فعالیت کرده‌اند.

موسسان برخی از این شرکت‌های دانش بنیان، افرادی هستند که سال‌ها پیش برای تحصیل به خارج از کشور مهاجرت کرده بودند؛ اما در نهایت برای خدمت به هموطنان خود به کشور بازگشتند.

پزشکی فرد محور یکی از حوزه‌های تخصصی پزشکی است که این روز‌ها از آن برای درمان انواع بیماری‌ها از جمله سرطان استفاده می‌شود تا از طریق شخصی سازی دارو‌ها، روند درمان بیماران تسریع شود.

محمدرضا لرنژاد، مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان که فعالیت اصلی شرکتش در حوزه پزشکی فرد محور است در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: از سال ۶۴ پس از گرفتن مدرک دیپلم برای تحصیل در مقاطع بالاتر به آلمان مهاجرت کردم و در نهایت در سال ۹۶ با مدرک فوق دکترای بیوشیمی و ایمونولوژی پژوهشی به کشور بازگشتم.

او گفت: هنگام تحصیل در بیمارستان‌ها و کلینک بخش‌های سرطان رحم و سینه، متالوژیک مربوط به کلیه و سپس در بخش هپاتولوژی کبد و گوارش فعالیت داشتم و در نهایت به عنوان استادیار در دانشگاه اشتوتگارت مشغول به خدمت شدم.

لرنژاد ادامه داد: در سال ۲۰۰۸ با تصویب قانونی در اتحادیه اروپا مبنی بر ممنوعیت تست مواد آرایشی روی مدل‌های حیوانی و جایگزین شدن مدل‌های انسانی برای انجام تست‌ها ما موفق به تاسیس یک شرکت دانش بنیان در آلمان جهت انجام فعالیت‌هایی در حوزه مدلسازی و شبیه سازی انسانی شدیم.

او افزود: در واقع با ساخت مدل‌های سه بعدی انسانی در قالب مدل‌های غشایی پوست، روده و معده برای انجام تست‌های غربالگری دارویی مواد غذایی و آرایشی توانستیم با شرکت‌های دارویی بزرگی همکاری کنیم.

مدیرعامل این شرکت گفت: در همان سال‌های حضور در آلمان طی رفت و آمد‌هایی که به ایران داشتم با برخی از دانشگاه‌ها به خصوص دانشگاه تهران بیوشیمی تهران مشغول به همکاری شدم و به عنوان استاد و مشاور کار خود را آغاز کردم.

او تصریح کرد: عمده فعالیت ما در ایران مدل سازی‌های انسانی در حوزه‌های مغز و اعصاب MS بود تا از این طریق به دانشجویان ایرانی در پروژه‌های تحقیقاتیشان کمک کنیم.

لرنژاد بیان کرد: در سال ۹۶ در کنار تمام امکاناتی که برای ادامه زندگی در آلمان داشتم با هدف خدمت و رفع نیاز‌های کشور تصمیم به بازگشت گرفتم و پس از آشنایی با برخی از شرکت‌های دانش بنیان پارک فناوری پردیس اقدام به تاسیس یک شرکت دانش بنیان در این پارک کرده و از شهریور ۹۸ فعالیت‌های شرکت خود را آغاز کردم.

او گفت: در بررسی‌های انجام شده پس از بازگشت به کشور، متوجه خلاء‌هایی در حوزه پزشکی فرد محور شدم که همین امر سبب شد تا فعالیت‌های خود را در دو پروژه مربوط به این حوزه آغاز کنم؛ یکی از این پروژه‌ها مربوط به شخصی سازی و بهینه سازی درمان سرطان معده و دیگری درمانی فیبروز ریوی کودکان است. عمده فعالیت‌های کشور سالیان سال در پزشکی فرد محور در حوزه توالی ژنومیک بوده است که معمولا در فاز‌های تحقیقاتی قرار داشتند.

به گفته وی پروژه تحقیقاتی شخصی سازی و بهینه سازی درمان سرطان معده با همکاری بیمارستان امام حسین (ع) در حال انجام است.

او گفت: ما با نمونه برداری از سلول‌های بنیادی و سرطانی بیمار و ساخت نمونه آزمایشی بافت سرطانی، دارو‌های مختلفی را روی این بافت‌ها امتحان می‌کنیم تا دارویی را که بیشترین اثرگذاری در درمان فرد بیمار در کنار دارو‌های شیمی درمانی دارد، توسط پزشک تجویز شود. در واقع با شخصی سازی فرآیند درمان، از آزمایش انواع دارو‌ها به طور مستقیم روی بدن فرد بیمار جلوگیری می‌شود. این روش درمانی تاکنون روی دو فرد مبتلا به سرطان معده آزمایش شده است که خوشبختانه به نتایج خوبی رسیده‌ایم.

لرنژاد گفت: و، اما فعالیت خود در حوزه درمان فیبروز ریوی کودکان را با بیمارستان امام خمینی (ره) در مرکز طبی اطفال آغاز کرده‌ایم. در این پروژه هم سعی داریم تا به کمک پزشکی فرد محور پاسخ دهی دارویی را آزمایش کنیم.

در برخی از کودکان به دلیل جهش‌های ژنتیکی، کانال کلر درگیر شده است، در این شرایط انباشت کلر در داخل قشاء ریه منجر به ابتلای این کودکان به عفونت‌های ریوی می‌شود.

او گفت: داروی مختص به این بیماری در انحصار یک شرکت آمریکایی است؛ اما خوشبختانه یکی از شرکت‌های دارویی ایران موفق به ساخت این دارو شده و ما نیز همکاری‌هایی را با این شرکت داریم. ما در تلاشیم تا از پروژه پزشکی فرد محور در دیگر حوزه‌های مربوط به بیماری سرطان نیز بهره ببریم.

این استاد دانشگاه گفت: سالیان سال است که عمده فعالیت‌های کشور در پزشکی فرد محور در حوزه توالی ژنومیک (ژنتیک) بوده و معمولا در فاز‌های تحقیقاتی قرار دارد؛ اما برای آزمایش دارو‌های سرطانی علاوه بر ژنتیک باید به اپی‌ژنتیک نیز توجه شود؛ اپی‌ژنتیک تغییراتی است که در DNA و ژن‌های انسانی به دلیل عوامل محیطی ایجاد می‌شود.

او گفت: برای گسترش پزشکی فرد محور در داخل کشور باید به هر دو حوزه آن توجه کنیم. توجه صرف به ژنتیک هزینه بسیار زیادی را به همراه خواهد داشت؛ زیرا در این روش نمونه‌های گرفته شده از بیمار برای انجام تحقیقات به خارج از کشور فرستاده می‌شود که انجام این کار علاوه بر هزینه هنگفت و زمان‌بر بودن، باعث می‌شود تا اطلاعات ژنتیکی بسیار از افراد ایرانی از کشور خارج شود.