عوارض گاز شیمیایی اعصاب

دکتر پوریا عادلی آنکولوژیست به مناسبت هفتم تیر ماه سالروز بمباران شیمیایی سردشت و روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی در گفتگو با خبرنگار سرطان نیوز؛ درخصوص عوارض گاز‌های شیمیایی و مشکلات ناشی از آن گفت: علی رغم مغایرت بکارگیری سلاح شیمیایی در جنگ‌ها متاسفانه در طول جنگ تحمیلی به کرات گاز‌های شیمیایی بر علیه نیرو‌های نظامی و غیر نظامی ایران استفاده شد.

وی افزود: شایع تربن سلاح‌های شیمیایی که در طول جنگ مورد استفاده قرار گرفت گاز شیمیایی اعصاب و گاز شیمیایی خردل بود، گاز شیمیایی اعصاب از نظر جسمی با عوارض طولانی مدتی تا کنون مشخص نشده که همراه باشد، اما گاز خردل عوارض حاد و مزمن بسیاری داشت.

عادلی ادامه داد: عوارض مزمن گاز خردل را می‌شود در چند شاخه مورد بررسی قرار داد که یکی از این عوارض مشکلات پوستی است که در فصل گرما و درسالیان متمادی در کسانی که مورد حمله شیمیایی قرار گرفته بودند به شکل تاول‌ها و ضایعات پوستی ظاهر می‌شد.

وی در خصوص عوارض ریوی این کاز‌ها گفت: از نظر عوارض ریوی علاوه بر مشکلات حاد و ریوی گاز خردل عوارض مزمن نظیر ابتلا به آسم و برونشیت مزمن در این بیماران دیده شده است و جزو عوارضی است که در این بیماران وجود دارد.

عادلی تصریح کرد: عوارض چشمی ناشی از گاز خردل هم به صورت پایدار در کسانی که تحت تاثیر این گاز قرار گرفته اند وجود دارد و این بیماران ممکن است درطول زمان به کراتیت پایدار و حتی نابینایی دچار شوند.

این آنکولوژیست گفت: از دیگر عوارضی که ناشی از گاز خردل است بحث کارسینوژن بودن و امکان ایجاد موتاسیون این گاز است که باتوجه به اثراتی که این گاز می‌تواند روی آمینو اسید‌ها و فرآیند‌های داخلی و هسته‌ای بگذارد بعید نیست که باعث ایجاد این عوارض شود.

وی افزود: درمورد بحث ایجاد موتاسیون و تغییرات جنینی به هرحال، چون گاز خردل در مناطقی استفاده شده ممکن است در خاک آن مناطق باشد و حتی بعد از سال‌ها هم بتواند به عوارضی منجر شود که مورد بررسی قرار می‌گیرد.

عادلی ادامه داد: در تحقیقاتی که بر روی موش‌ها انجام شد مشخص شده است که باعث افزایش احتمال آسیب می‌تواند باشد در موش‌هایی که برای آن‌ها گاز خردل استفاده شده است و انواع انومالی را در آن‌ها افزایش می‌دهد.

این آنکولوژیست گفت: درمورد بحث کارسینوژن بودن آن‌ها ما بحثی که داریم مطمئنا می‌دانیم که گاز خردل در استفاده بلند مدت و با میزان کم قطعا اثرات کارسینوژن دارد، اما اینکه استفاده حاد و زیاد گاز خردل چه اثراتی دارد هنوز مورد سوال است، در مطالعات مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج این مطالعات برخلاف یکدیگر بوده است.

وی در خصوص مطالعات انجام شده روی رزمندگان دفاع مقدس گفت: در مطالعه‌ای که بر روی رزمندگان یکی از استان‌ها انجام شد دیده شد که میزان افزایش برخی از لوسمی‌ها و لنفوم در آن‌ها بیش از جمعیت عادی بوده است، ولی در مطالعه دیگری که انجام گرفته است مشخص شد که این افزایش ریسک در آن‌ها نبوده و ریسک آن به اندازه جمعیت عادی بوده است.

وی در پایان گفت: ولی به هرحال نکته‌ای که قابل اهمیت است این است که ما می‌دانیم گاز خردل می‌تواند عوارض طولانی مدت داشته باشد و تغییرات ژنتیکی ایجاد کند که این جای خالی تحقیقات بیشتر در این زمینه و در زمینه افزایش شیوع سرطان‌ها با گاز خردل را می‌طلبد که فکر می‌کنم در کشور ما بهترین جا برای تحقیقات باشد، زیرا که متاسفانه استفاده از گاز‌های شیمیایی در هیچ کشور دیگری در این وسعت انجام نشده است.