۸ ویروس که در ایجاد سرطان نقش دارند

به گزارش سرطان نیوز، بر اساس تحقیقات معتبر که از طریق مجله Nature Genetics قابل دسترسی است، تقریبا ۱۰ درصد از انواع موارد ابتلا به سرطان در سراسر جهان توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شود. به گفته محققان ویروس‌ها را می‌توان به دو نوع تقسیم کرد: آن‌هایی که از DNA به عنوان ماده ژنتیکی بهره می‌برند و ویروس‌هایی که دارای RNA هستند. هرچند اثرات هر دو نوع ویروس بر رشد سرطان بسیار پیچیده است، مشخص شده که هر دو با طیف متنوعی از سرطان‌ها در ارتباط هستند.

در مقایسه با سایر ویروس ها، ویروس‌های سرطان زا چندان معمول نیستند، زیرا به جای کشتن سلول‌های میزبان خود، آن‌ها را آلوده می‌کنند. این رویکرد به اونکوویروس‌ها اجازه می‌دهد تا عفونت‌های پایدار ایجاد کنند. ممکن است سال‌ها طول بکشد تا بسیاری از سرطان‌های مرتبط با ویروس‌ها علامت دار شوند، زیرا عملکرد ویروس به عوامل محیطی، ضعف ایمنی میزبان و جهش‌های سلولی وی بستگی دارد. در ادامه به طور خلاصه هشت ویروس انکولوژیک شناخته شده را بررسی می‌کنیم.

ویروس اپشتین–بار
تخمین زده می‌شود که ویروس اپشتین بار (EBV)؛ یکی از ۹ نوع ویروس هرپس انسانی شناخته شده در خانواده هرپس، بیش از ۹۰ درصد از جمعیت جهان را آلوده کند. هرچند مکانیسم انتقال به طور کلی نامشخص است، اما این ویروس اغلب از طریق بزاق منتشر می‌شود. EBV همچنین می‌تواند از راه سرفه، عطسه، خون، مایع منی و تماس نزدیک انتقال یابد.

این ویروس بیشتر به دلیل ایجاد مونونوکلئوز شناخته شده است. عفونت EBV در عین حال احتمال ابتلا به انواع مختلف لنفوم از جمله لنفوم بورکیت، لنفوم هاجکین، لنفوم مرتبط با HIV و لنفوم پس از پیوند را نیز افزایش می‌دهد. علاوه بر این، عفونت EBV ممکن است به سرطان نازوفارنکس و سرطان معده نیز منتهی شود. در حال حاضر هیچ واکسنی برای EBV وجود ندارد.

ویروس هپاتیت B
ویروس هپاتیت ب (HBV)، یک ویروس DNA پوشش دار با شیوع بالا است که ۲۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان را آلوده کرده است. HBV عامل اصلی کارسینوم هپاتوسلولار (HCC) است که سومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در تمامی نقاط دنیا محسوب می‌شود.

این ویروس می‌تواند خود را در ژنوم انسان بگنجاند، در سلول‌های کبدی تکثیر شود و مستقیما فعالیت سرطان زایی را از طریق مسیر‌های سیگنال دهی متعدد در کبد تقویت کند. عفونت‌های HBV بسیار مسری هستند و از طریق تماس با خون، عرق یا اشک آلوده منتقل می‌شوند. همچنین ممکن است به واسطه تماس جنسی و از مادر به کودک نیز سرایت کنند.

ویروس هپاتیت C
ویروس هپاتیت سی (HCV)، یک ویروس RNA دار است که میان ۷۰ میلیون نفر در سراسر جهان شیوع یافته است. این ویروس نیز از علل شایع HCC است و درست مانند HBV باعث هپاتیت ویروسی می‌شود. هرچند احتمال بروز علائم کمتر از HBV است.

هپاتیت سی نمی‌تواند وارد ژنوم انسان شود. توسعه HCV به چندین عامل مختلف وابسته است و پیشرفت آن می‌تواند ۲۰-۴۰ سال طول بکشد. در نتیجه، افراد مبتلا به عفونت HCV ممکن است از ابتلا به این بیماری آگاه نباشند. HCV به احتمال زیاد باعث عفونت مزمن می‌شود، زیرا سیستم ایمنی بدن به مرور زمان به ویروس حمله می‌کند. در ادامه نه تنها فیبروز کبدی ایجاد می‌شود، بلکه چنین وضعیتی منجر به سیروز و HCC نیز خواهد شد.

بیشتر بخوانید

با این چند تغییر ساده در رژیم غذایی از سرطان پیشگیری کنید

این ویروس عمدتا از طریق تماس خونی منتقل می‌شود و بیشتر افراد با استفاده از سوزن‌های مشترک یا سایر تجهیزاتی که برای تهیه و تزریق مواد مخدر استفاده می‌شوند، آلوده خواهند شد. با این حال که هیچ واکسنی برای HCV وجود ندارد، درمان‌های معمول می‌توانند اکثر افراد مبتلا به هپاتیت سی را عرض ۸ تا ۱۲ هفته درمان کنند.

ویروس نقص ایمنی انسانی
ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) یک رتروویروس است که می‌تواند شرایط مزمن و تهدید کننده زندگی یعنی سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) را ایجاد کند. بیش از ۳۵ میلیون نفر در سراسر جهان با HIV زندگی می‌کنند.

این ویروس سلول‌های T کمکی در سیستم ایمنی بدن را آلوده کرده و از بین می‌برد. با کاهش تعداد سلول‌های T، سیستم ایمنی برای مبارزه با عفونت‌ها به مشکل بر می‌خورد. عفونت HIV همچنین باعث رشد سلول‌های B خاص می‌شود و خطر تولید بیش از حد و جهش را افزایش می‌دهد. در ادامه تضعیف سیستم ایمنی ناشی از عفونت HIV می‌تواند خطر ابتلا به انواع خاصی از لنفوم‌ها مانند لنفوم غیر هاجکین، لنفوم هاجکین، لنفوم اولیه CNS، لوسمی و میلوما را افزایش دهد. علاوه بر لنفوم، HIV خطر ابتلا به سارکوم کاپوسی، سرطان دهانه رحم و سرطان‌های مقعد، کبد، دهان و گلو و ریه‌ها را بالا می‌برد.

ویروس نقص ایمنی انسانی از طریق مایعات بدن از جمله خون، مایع منی و مایعات واژینال منتشر می‌شود. علاوه بر این ممکن است از مادر مبتلا به HIV به نوزاد هم سرایت کند. در حالی که هیچگونه درمان قطعی برای آن وجود ندارد، HIV را می‌توان تا حدودی کنترل کرد.